Α. ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ 1. Ενυπόγραφα έργα. α. Καθολικό της Μονής Γενεσίου της Θεοτόκου στην Αρδένιτσα (1744). Η Μονή της Αρδένιτσας 19 βρίσκεται πάνω σε λόφο, κοντά στο σημερινό Φίερι και εκκλησιαστικά ανήκει στη μητρόπολη Βελεγράδων 20 . Το Καθολικό, μια τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος 21 , κτίστηκε στα 1730 22 στα ερείπια παλαιότερου πιθανότατα κτίσματος της εποχής των Δεσποτών της Ηπείρου (13ος-14ος αι.) 23 . Το μνημείο αναστηλώθηκε το έτος 1986, καθαρίστηκαν οι τοιχογραφίες του και μελετήθηκε από αλβανούς επιστήμονες 24 . Δυο μεγαλογράμματες επιγραφές, που βρίσκονται στο υπέρθυρο της δυτικής εισόδου του κυρίως ναού, παρέχουν πληροφορίες για το μνημείο. Η πρώτη αναφέρεται στην ανοικοδόμηση του Καθολικού και η δεύτερη, που αναφέρεται στην εικονογράφηση του Καθολικού, είναι ουσιαστικά η υπογραφή των ζωγράφων. Μεταξύ των δύο επιγραφών παρεμβάλλεται η παράσταση του αναπεσόντος Χριστού. Την πρώτη επιγραφή δημοσίευσαν ο Skender Mihalcka 25 , η Ε. Δορκοφίκη 26 , ο Γ. Γιακουμής 27 , ο Μ. Τρίτος 28 και ο Δ. Καμαρούλιας 29 . 10 τιμιότατων αρχόντων* και έπιλήπον χριστηανών* τ ης αυτής / μαχαλάς Σκαμελίου, * έπι έτους * 1744 / έν μηνή 'Οκτώβριος 25 / δια χειρός τον αϋταδέλφον Κωνσταντίνου, και Αθανασίου, * έκ πώλεος Κοριτζ'ας Η αγιογράφηση του ναού ολοκληρώθηκε με τις συνδρομές των αρχόντων και των πιστών της συνοικίας Σκαμνελίκι στις 25 Οκτωβρίου 1744 40 , όταν αρχιεπίσκοπος Αχρίδας ήταν ο Ιωάσαφ. Ο επιφανής αυτός ιεράρχης, που καταγόταν από τη Μοσχόπολη 41 , εκλέχτηκε το 1706 επίσκοπος Πρεσπών, στις 4 Ιουνίου 1709 μητροπολίτης Κορυτσάς 42 και στις 5 Ιουλίου 1718 αρχιεπίσκοπος Αχρίδας 43 . Προεδρικά διατηρούσε και την επαρχία της Κορυτσάς από το 1718 μέχρι το θάνατο του στις 22 Οκτωβρίου 1745 44 . Συνεπώς επειδή ήταν και "Πρόεδρος Κορυτσάς" αναφέρεται στην επιγραφή ως ο ιεράρχης της περιοχής. γ. Προστώον του ναού Αγίου Αθανασίου στη Μοσχόπολη. 1745 45 . Η επιγραφή, που υπάρχει στην είσοδο του νάρθηκα, δημοσιεύθηκε από τον Κ. Χ. Σκενδέρη 46 και αργότερα την αναδημοσίευσαν ο Ε. Κουρίλας 47 40