Παράγοντες Που Σχετίζονται Με Το Επίπεδο Της Λοίμωξης Και Την Πρόκληση Μόνιμης Νεφρικής Βλάβης Σε Βρέφη Με Ουρολοίμωξη

Abstract

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, πειραματικές και κλινικές μελέτες οδήγησαν σε νέα προσέγγιση σχετικά με την παθογένεση της νεφρικής βλάβης στα παιδιά με ουρολοίμωξη. Έγινε κατανοητός ο ρόλος των βακτηρίων και των αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού και έχει αποσαφηνισθεί η σημασία της φλεγμονώδους απάντησης στη ανάπτυξη της «νεφρικής ουλής» σε συνδυασμό με την παρουσία ή όχι κυστεοουρητηρικής παλινδρόμησης (ΚΟΠ). Οι απώτερες επιπλοκές της ουρολοίμωξης που οδηγούν στην ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία και απεικονιστικό έλεγχο δεν είναι τόσο συχνές όσο θεωρούνταν στο παρελθόν και περιλαμβάνουν την υπέρταση, υποσθενουρία, πρωτεiνουρία, τις επιπλοκές στην εγκυμοσύνη και σπάνια τη νεφρική ανεπάρκεια. Η ασφαλής διάκριση του επιπέδου της λοίμωξης με βάση τη συμπτωματολογία και τη φυσική εξέταση δεν είναι δυνατή, ιδιαίτερα σε νεογνά και βρέφη. Ως μέθοδος επιλογής στη διάγνωση της οξείας πυελονεφρίτιδας (ΟΠΝ) έχει επικρατήσει η χρήση του στατικού σπινθηρογραφήματος νεφρών με Tc-99m DMSA. Δυστυχώς όμως το κόστος πραγματοποίησής του δεν είναι αμελητέο ενώ επιπλέον δεν είναι παντού διαθέσιμο και εκθέτει τα παιδιά σε ακτινοβολία. Στο παρελθόν έγιναν αρκετές προσπάθειες για την διαπίστωση παραμέτρων που θα οδηγούσαν στην ασφαλή διάκριση του επιπέδου της ουρολοίμωξης. Μελετήθηκαν η ηλικία, το φύλο, η παρουσία και το ύψος του πυρετού, οι δείκτες φλεγμονής, η ΚΟΠ και ο βαθμός της, καθώς και ένζυμα ή πρωτεΐνες όπως οι N-acetyl-bglucosamidinidase, β2 μικροσφαιρίνη και προκαλσιτονίνη. Δυστυχώς καμμία από αυτές τις παραμέτρους αυτόνομα ή σε συνδυασμό δεν αποδείχθηκαν αξιόπιστες. Στην παρούσα προοπτική μελέτη στόχος μας ήταν να διευκρινίσουμε ποια παιδιά με ουρολοίμωξη βρίσκονται σε κίνδυνο να αναπτύξουν νεφρική βλάβη είτε παροδική κατά τη λοίμωξη είτε μόνιμη. Επικεντρωθήκαμε στα βρέφη που παρουσιάζουν υψηλή συχνότητα ουρολοιμώξεων και επιπλέον δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς στο παρελθόν. Η μελέτη περιέλαβε 343 βρέφη (193 αγόρια και 150 κορίτσια) με πρώτο επεισόδιο ουρολοίμωξης και διάμεση τιμή ηλικίας τους 3 μήνες. Στα βρέφη αυτά μελετήσαμε τις ακόλουθες παραμέτρους και τις συσχετίσαμε με τα αποτελέσματα του σπινθηρογραφήματος: ηλικία, φύλο και άλλοι επιδημιολογικοί παράγοντες, οικογενειακό ιστορικό ουρολοίμωξης ή πάθησης του ουροποιητικού, θερμοκρασία σώματος, συμπτωματολογία, αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων, αναλογία πολυμορφοπυρήνων, τιμή της C-αντιδρώσας πρωτείνης και της ταχύτητας καθίζησης των ερυθρών, είδος και αριθμός βακτηρίων, αποτέλεσμα της μικροσκοπικής ανάλυσης των ούρων και της καλλιέργειας αίματος και οι β2, α1 μικροσφαιρίνες και η αλβουμίνη των ούρων. Επίσης αξιολογήθηκε η καθυστέρηση στη θεραπεία, η διάρκεια και η οδός της αγωγής, η εμφάνιση 147 υποτροπών, η χρήση αντιβιoτικών ως προφύλαξη, τα απεικονιστικά ευρήματα και ιδιαίτερα η παρουσία και ο βαθμός της ΚΟΠ. Για τη στατιστική ανάλυση εφαρμόσθηκαν οι δοκιμασίες Fisher, chi-square, Mann-Whitney (μη παραμετρική), Pearson correlation, multiple regression analysis. Τιμή p?0.05 θεωρήθηκε ως σημαντική. Τα μισά βρέφη της μελέτης (50.7%) παρουσίασαν ΟΠΝ και τα μισά εξ αυτών (52%) ανέπτυξαν μόνιμη νεφρική βλάβη. Τα κορίτσια παρουσίαζαν αυξημένη συχνότητα ΟΠΝ σε μεγαλύτερες ηλικίες ενώ αντίθετα το φύλο και η ηλικία δε βρέθηκαν να σχετίζονται με τη συχνότητα της μόνιμης νεφρικής βλάβης.