Νευρογενής Ανορεξία Και Κοιλιοκάκη Στους Εφήβους

Abstract

Εισαγωγή: Η συνύπαρξη της κοιλιοκάκης με την ΝΑ περιγράφεται για πρώτη φορά από τους μελετητές Ferrara και Fontana το 1966. Έκτοτε, πληθώρα κλινικών μελετών τόσο σε εφήβους όσο και σε ενήλικες επισημαίνουν την πιθανή συσχέτιση των δυο αυτών νοσημάτων. Η συνύπαρξη των δυο αυτών νόσων δεν διαφαίνεται παράδοξη ή τυχαία. Η ΝΑ με τη διατροφική πειθαρχία την οποία επιτάσσει δύναται να μιμηθεί την κλινική έκφραση της κοιλιοκάκης με συνέπεια την καθυστέρηση στη διάγνωση και στη θεραπεία της. Παράλληλα, οι ασθενείς με κοιλιοκάκη είναι δυνατόν να προβούν σε εκούσια μείωση της προσλαμβανόμενης τροφής εξαιτίας των οδυνηρών συμπτωμάτων που καθημερινά βιώνουν με συνέπεια την ανάδειξη παράδοξων διατροφικών συμπεριφορών οι οποίες προοιωνίζουν οργανωμένο διατροφικό νόσημα. Η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που διερευνά προοπτικά την πιθανή συνύπαρξη κοιλιοκάκης σε παιδιά και εφήβους με ΝΑ, κατά την οξεία φάση της διατροφικής τους παρεκτροπής όσο και την, μετά από επιτυχή παρέμβαση, καθιέρωση φυσιολογικών διατροφικών συνηθειών και ανάκτηση του βάρους σώματος. Σκοπός: Η αναζήτηση αντισωμάτων ενδεικτικών κοιλιοκάκης σε παιδιά και εφήβους με ΝΑ ή ΕDNOS τόσο κατά την οξεία φάση της διατροφικής τους νόσου όσο και μετά την καθιέρωση φυσιολογικών διατροφικών συνηθειών και την ανάκτηση του βάρους σώματος. Υλικό και Μέθοδος: Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 154 παιδιά και έφηβοι από 9 εώς 19 ετών με ΝΑ οι οποίοι προσήλθαν τόσο στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) όσο και στα εξωτερικά ιατρεία της Β’ Παιδιατρικής Πανεπιστημιακής Κλινικής, στο Νοσοκομείο Παίδων «Π & Α Κυριακού». Ο ορολογικός έλεγχος περιελάμβανε τον προσδιορισμό των αντισωμάτων IgG και IgA έναντι της γλοιαδίνης (AGA), του ενδομυίου (EMA) και της ιστικής τρανσγλουταμινάσης (tTG) καθώς και της ολικής IgA ανοσοσφαιρίνης. Η αναζήτηση των ορολογικών αυτών δεικτών διενεργήθηκε στους 154 ασθενείς στην οξεία φάση της διατροφικής νόσου καθώς και στους 104 εξ αυτών μετά την ανάρρωση. Απαραίτητη προυπόθεση αποτέλεσε η καθημερινή κατανάλωση 10-15 γραμμαρίων γλουτένης. Αποτελέσματα: Oι 104 (67,5%) εκ των 154 συμμετέχοντων στη μελέτη, 57 με ΝΑ (54,8%) και 47 (45,2%) με EDNOS επανεκτιμήθηκαν μετά από επιτυχή επανασίτιση και ανάκτηση του βάρους σώματος. Όσον αφορά τους υπόλοιπους 50 ασθενείς, οι 14 δεν επανελέγχθηκαν λόγω νοσηλείας σε ψυχιατρική κλινική, οι 2 εξαιτίας θανάτου (1 από αρρυθμία λόγω υποσιτισμού και 1 από αυτοκτονία), ενώ οι υπόλοιποι 34 αρνήθηκαν να επανεκτιμηθούν (ποσοστό συμμόρφωσης 78%). Μετά την καθιέρωση φυσιολογικών διατροφικών συνηθειών, 92 ασθενείς (88.5%) ανέκτησαν φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος (BMI) ενώ 12 (11,5%) εκδήλωσαν επεισόδια υπερφαγίας (βουλιμία) και έγιναν παχύσαρκοι. Επιπλέον, αυτόματη καθώς και άμεση ύφεση μεταγευματικών ιδίως γαστρεντερικών συμπτωμάτων καταγράφηκε σε 49 εκ των 154 ασθενών (32,4%). Τέλος, κανένας από τους 154 ασθενείς με ΝΑ δεν έπασχε από κοιλιοκάκη και εκλεκτική IgA ανοσοανεπάρκεια. Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη δεν ανέδειξε τη σύνυπαρξη ή την αλληλεπίδραση της ΝΑ με την κοιλιοκάκη. Κατά συνέπεια, ο προσδιορισμός των ορολογικών δεικτών της κοιλιοκάκης δεν ενδείκνυται σε κάθε ασθενή με διατροφικό νόσημα και οφείλει να διενεργείται μόνο σε επιλεκτικές περιπτώσεις ασθενών στους οποίους τα 85 γαστρεντερικά συμπτώματα δεν υφίονται μετά από την επιτυχή και έγκαιρη ψυχοθεραπευτική και διατροφική παρέμβαση της διατροφικής τους νόσου. Εντούτοις, η διενέργεια περισσότερων προοπτικών μελετών με μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να τεκμηριωθούν τα ευρήματα της παρούσας μελέτης.