Νέοι Ορίζοντες Στις Ελληνικές Λαογραφικές Σπουδές

Abstract

Η προτεινόμενη διδακτορική διατριβή έχει ως θέμα της «Νέοι ορίζοντες στις ελληνικές Λαογραφικές Σπουδές: Το διαδίκτυο ως πεδίο παραγωγής, διάδοσης και εκπαιδευτικής αξιοποίησης του Λαϊκού Πολιτισμού».Σκοπό αποτέλεσε η συλλογή, η επεξεργασία και η ανάδειξη στοιχείων λαϊκού πολιτισμού που υπάρχουν σε συγκεκριμένη εικονική κοινότητα ως επιβεβαίωση της διεθνούς κυρίως βιβλιογραφίας, η οποία απέδειξε ότι η Λαογραφία ούτε συρρικνώνεται από την Τεχνολογία ούτε απειλείται από το διαδίκτυο, αλλά αντίθετα εμπλουτίζεται και ανανεώνεται συνεχώς δημιουργώντας ένα νέο κλάδο που ονομάζεται ψηφιακή Λαογραφία (digital folklore ή e- folklore). Στο πλαίσιο της διατριβής δίνονται οι oρισμοί των εννοιών της «εικονικής κοινότητας», που διαμορφώνεται από ψηφιακές λαϊκές ομάδες (on- line folk-groups) και της «εικονικής ταυτότητας», δομικό στοιχείο της εικονικής κοινότητας. Προσδιορίζονται αναλυτικά τα χαρακτηριστικά τους, όπως οι ρόλοι, τα κίνητρα συμμετοχής σε μια εικονική κοινότητα, οι γραπτοί και άγραφοι νόμοι της τελευταίας, η γλώσσα και οι συμβολισμοί της, αλλά και οι δράσεις που λαμβάνουν χώρα στην κοινότητα. Ταυτόχρονα όλα αυτά συγκρίνονται με τα αντίστοιχα στοιχεία των παραδοσιακών κοινοτήτων. Επιπρόσθετα το διαδίκτυο προσεγγίζεται ως δίαυλος μετάδοσης στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού, υλικού και άυλου, ενώ διερευνάται η δυνατότητα αξιοποίησής του στη διδασκαλία του λαϊκού πολιτισμού. Στην παρούσα διδακτορική διατριβή εφαρμόζεται για πρώτη φορά από όσο γνωρίζουμε στη χώρα μας, η ερευνητική μέθοδος της εθνογραφίας στο διαδίκτυο, η οποία ως γνωστόν αποτελεί εξέλιξη της παραδοσιακής εθνογραφίας. Πρόκειται για πολυτροπική ερευνητική μέθοδος, που αξιοποιεί κυρίως τη συμμετοχική παρατήρηση και την ελεύθερη συζήτηση. Όσον αφορά στα κριτήρια επιλογής του δείγματος, προτιμήθηκε η εικονική κοινότητα Caledon Oxbridge University λόγω της οργάνωσης, της ιδεολογίας, των ηθών της, καθώς που είχε και των ποικίλων δράσεων που αναπτύσσονται σ΄ αυτή. Ακολούθησε η κωδικοποίηση και η κατηγοριοποίηση των βασικών θεμάτων που εμπεριέχονται στα δεδομένα της έρευνας. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν, επιβεβαιώνουν τα όσα αναφέρονται στο θεωρητικό πλαίσιο. Η εικονική κοινότητα υπάρχει σε συγκεκριμένο εικονικό περιβάλλον έχει δημιουργήσει σ΄ αυτό ψηφιακά οικοδομήματα και διαθέτει συγκεκριμένη οργάνωση, κανόνες, ήθη, συμπεριφορά και τα μέλη της αναλαμβάνουν ρόλους και δραστηριοποιούνται πολλαπλά. Γίνεται προφανές πως η μελέτη του διαδικτύου εμπλουτίζει τις λαογραφικές σπουδές ειδικότερα και ευρύτερα τις πολιτισμικές σπουδές. Η συγκεκριμένη γνώση, μάλιστα, κατάλληλα προσαρμοσμένη στη σχολική πραγματικότητα συνεισφέρει στην υλοποίηση του αιτήματος για την υιοθέτηση καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας, που προξενούν το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών και αναιρούν -κατά κάποιον τρόπο- τις παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας.