Μοριακή Χαρτογράφηση Μεταλλάξεων Στο Στέλεχος CVB5 Που Προκάλεσε Επιδημία Μηνιγγίτιδας Το 1996 Και Επιδημιολογία Των Εντεροϊών Την Περίοδο 2003-2011 Στην Κύπρο

Abstract

Οι εντεροϊοί ανήκουν στην οικογένεια των Picornaviridae. Έχουν παγκόσμια διασπορά και μεταδίδονται κυρίως δια της κοπρανοστοματικής οδού. Οι εντεροϊοί διαθέτουν ένα μονόκλωνο θετικής πολικότητας RNA γονιδίωμα που περικλείεται σ’ ένα αμιγώς πρωτεϊνικό καψίδιο. Χαρακτηρίζονται από μεγάλη γονιδιωματική ετερογένεια που εκφράζεται με τη φαινοτυπική τους ποικιλομορφία. Ως αποτέλεσμα υπάρχουν περισσότεροι από εκατό παθογόνοι για τον άνθρωπο ορότυποι που προκαλούν ένα ευρύ φάσμα κλινικών ασθενειών. Τα σοβαρότερα κλινικά σύνδρομα που προκαλούν είναι αποτέλεσμα προσβολής του ΚΝΣ. Η μηνιγγίτιδα αποτελεί την πιο συχνή λοίμωξη του ΚΝΣ που εκδηλώνεται με τη μορφή επιδημιών και αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν να διερευνηθεί ο CVB5 που προκάλεσε την πρώτη καταγεγραμμένη επιδημία μηνιγγίτιδας στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1996. Παράλληλα τυποποιήθηκαν μοριακά οι όροτυποι που προκάλεσαν μηνιγγίτιδα και άλλες εντεροϊογενείς λοιμώξεις στον κυπριακό πληθυσμό από το 2003 μέχρι και το καλοκαίρι του 2011. Για το πρώτο μέρος, τα δείγματα αφορούσαν δύο ομάδες ασθενών, μια με έντονα νευρολογικά σημεία και μία χωρίς ιδιαίτερα νευρολογικά συμπτώματα. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν η εύρεση της νουκλεοτιδικής αλληλουχίας ολόκληρου του γονιδιώματος και η χαρτογράφηση μεταλλάξεων τόσο στις μη κωδικοποιούσες όσο και στις κωδικοποιούσες για πρωτεΐνες περιοχές του γονιδιώματος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η παρουσία της μετάλλαξης (C αντί Τ) στη θέση 476 της 5΄-μη κωδικοποιούσας περιοχής, μόνο σε δείγματα από την ομάδα των ασθενών χωρίς ιδιαίτερα νευρολογικά συμπτώματα, πιθανώς να οδηγεί σε μειωμένη νευροτοξικότητα στα συγκεκριμένα στελέχη, λόγω της θέσης της στη φουρκέτα V του IRES, που σχετίζεται άμεσα με τη νευροτοξικότητα. Στο δεύτερο μέρος βρέθηκε η νουκλεοτιδική αλληλουχία μέρους της 5΄-μη κωδικοποιούσας για μια πρώτη ομαδοποίηση των δειγμάτων και στη συνέχεια της VΡ1 περιοχής για την τυποποίησή τους. Ταυτοποιήθηκαν συνολικά 23 διαφορετικοί ορότυποι. Σημαντική επίπτωση είχε ο Ε30, που κατέγραψε τις περισσότερες τυποποιήσεις τόσο στο σύνολο όσο και σε κάθε έτος που ανιχνεύτηκε (2007, 2008, 2010). Παρά το γεγονός ότι είναι νησί η Κύπρος φαίνεται να ακολουθεί το πρότυπο κυκλοφορίας των εντεροϊών στις Ευρωπαϊκές χώρες λόγω του μεγάλου αριθμού επισκεπτών που δέχεται από αυτές. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης αποτελούν σημαντική καταγραφή για τον κυπριακό πληθυσμό και προσφέρουν μια βάση δεδομένων που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση και στη διαχείριση των εντεροϊών τα επόμενα χρόνια.