Η Συμβολή Του Αστικού Και Περιαστικού Πρασίνου Στη Βιωσιμότητα Της Πόλης Της Φλώρινας

Abstract

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και η αξιολόγηση της βιωσιμότητας της πόλης της Φλώρινας σε σχέση με το αστικό και περιαστικό πράσινο. Αναδεικνύεται ο ρόλος των αστικών και περιαστικών χώρων πρασίνου, σύμφωνα με τις αρχές της Δασολογίας (πολλαπλών σκοπών και αειφορίας) και ερευνώνται, παράλληλα, οι υφιστάμενες πρακτικές διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και οι αντιλήψεις του σύγχρονου βιοκλιματικού πολεοδομικού σχεδιασμού και της ευρύτερης βιώσιμης - αειφόρου αστικής ανάπτυξης. Αναλύεται η δυναμική που απορρέει από τις οικοσυστημικές υπηρεσίες που δημιουργούνται στους αστικούς και περιαστικούς χώρους πρασίνου, και η επίδραση που έχουν στους κατοίκους που διαβιούν πλησίον αυτών των χώρων. Διερευνάται, ουσιαστικά, το θεωρητικό υπόβαθρο που υφίσταται, και απαντώνται με πρωτογενή δεδομένα (291 ερωτηματολόγια) οι προβληματισμοί που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο. Εφαρμόζεται η Μέθοδος της Υποθετικής Αξιολόγησης (ΜΥΑ), η οποία μπορεί να αποτιμήσει με οικονομικούς όρους την οικονομική αξία ενός αγαθού, ειδικά μη μετρήσιμου περιβαλλοντικού, προκειμένου να αποτυπωθεί η γνώμη των χρηστών ή εν δυνάμει χρηστών των πράσινων χώρων της πόλης (αστικών και περιαστικών) και να δοθεί, έτσι, μια σεβαστή κοινωνική διάσταση στην έρευνα. Επιπλέον, εφαρμόζεται η Ανάλυση Κύριων Συνιστωσών (ΑΚΣ), προκειμένου να αναζητηθούν χωρικές συνέργειες - σχέσεις μεταξύ των παρεχόμενων οικοσυστημικών υπηρεσιών. Τις τελευταίες δεκαετίες δόθηκε αυξημένη βαρύτητα στις έννοιες των οικοσυστημικών υπηρεσιών, της βιοποικιλότητας, των πράσινων χώρων και της βιωσιμότητας, εντός της πολιτικής, του ακαδημαϊκού κόσμου αλλά και της χρηματοδότησης παγκοσμίως. Αυξημένη, όμως, είναι και η συνειδητοποίηση των επιπτώσεων του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα την εμφάνιση παγκόσμιων πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην εκτίμηση της κατάστασης των υπηρεσιών οικοσυστήματος που παρέχονται στην κοινωνία. Αυτή η έκρηξη ενδιαφέροντος συνέβαλε, επίσης, στην ενσωμάτωση των παραπάνω εννοιών στους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών μέχρι το 2030. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες, η ποθούμενη βιώσιμη ανάπτυξη δεν έχει επιτευχθεί, σχεδόν σε κανένα επίπεδο, περιφερειακό, εθνικό, παγκόσμιο. Η ανθρωπότητα έχει εισέλθει σε μια νέα φάση προκλήσεων βιωσιμότητας και αειφορίας, καθώς αυξάνονται τα στοιχεία που καταδεικνύουν ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες επηρέασαν δυσμενώς το κλίμα της γης. Τα αστικά και περιαστικά οικοσυστήματα καθίστανται όλο και πιο σημαντικά, καθώς συμβάλλουν τόσο στα προβλήματα όσο και στις πιθανές λύσεις των περιβαλλοντικών ζητημάτων που εμφανίζονται. Κατά συνέπεια, για να επιτευχθεί μια ικανοποιητική περιβαλλοντική ρύθμιση του αστικού και περιαστικού τοπίου, θα πρέπει να επιδιωχθεί η ενδεδειγμένη διαχείριση και η ορθή λήψη αποφάσεων, που όλο και περισσότερο σχετίζονται με τις οικοσυστημικές υπηρεσίες και την ανθρώπινη ευημερία. Η προσέγγιση, όμως, αυτή δεν έχει ενσωματωθεί ικανοποιητικά στον χωροταξικό σχεδιασμό και οι αποφάσεις που λαμβάνονται, δεν ενσωματώνουν τις έννοιες των οικοσυστημικών υπηρεσιών και, γενικότερα, του φυσικού περιβάλλοντος.Προς αυτήν την κατεύθυνση και στο πλαίσιο έρευνας - διαχείρισης μιας απομακρυσμένης, πράσινης, ημιορεινής περιοχής με στόχο τη βιώσιμη - αειφόρο ανάπτυξη, αναλύεται και προτείνεται ως παράδειγμα η πόλη της Φλώρινας.