Η Κινητική Και Διατροφική Παρέμβαση Σε Υπέρβαρες Και Παχύσαρκες Γυναίκες Ηλικίας 40-50 Ετών Σε Δείκτες Υγείας

Abstract

Εισαγωγή: Η υπερβάλλουσα αύξηση του σωματικού βάρους παρουσιάζει ραγδαία επιδείνωση σε παγκόσμιο επίπεδο. Για να αντιμετωπιστεί θα πρέπει η προσέγγιση της να είναι πολυδιάστατη και προσαρμοσμένη στις ανάγκες της ατομικής καθημερινότητας για επιτυχή αποτελέσματα. Σκοπός: Κατά πόσο μπορεί να εφαρμοστεί στην καθημερινότητα και να έχει αντίστοιχα αποτελέσματα ένα μοντέλο φυσικής δραστηριότητας μη οργανωμένο-ελεύθερο όσον αφορά την ένταση σε σχέση με το χρόνο εν συγκρίσει με αντίστοιχο πρόγραμμα φυσικής δραστηριότητας στο οποίο έχει ενταχθεί ο παράγοντας της έντασης σε σχέση με το χρόνο. Μέθοδος: Στην έρευνα συμμετείχαν 49 γυναίκες ηλικίας 40-50χρ των οποίων ο ΔΜΣ κυμάνθηκε από 24,9 kg/m 2 έως και 39,9 kg/m 2 και ο τρόπος ζωής τους χαρακτηρίστηκε καθιστικός, κάτι που προέκυψε κατά κύριο λόγο από το είδος της εργασίας τους. Υπήρξαν 3 ομάδες εκ των οποίων οι δυο ήταν πειραματικές όπου και κλήθηκαν να ακολουθήσουν συγκεκριμένο παρεμβατικό πρόγραμμα το οποίο περιελάμβανε φυσική δραστηριότητα με ένταση και χωρίς ένταση συνοδευόμενη από διατροφικό οδηγό και μια ομάδα ελέγχου η οποία ακολούθησε το καθημερινό πρόγραμμα της χωρίς καμία παρέμβαση. Η προτεινόμενη μορφή άσκησης ήταν το περπάτημα με στόχο την πραγμάτωση 12.500 βημάτων/ημέρα. Η καταγραφή τους γινόταν με τη βοήθεια βηματομέτρου τύπου OMRON, Walking Style II HJ-113R-E. Ακολούθησε ζύγιση και μέτρηση για τον ορισμό σύστασης του σώματος μέσω της μεθόδου ΒΙΑ με τον ηλεκτρονικό ζυγό τύπου ΤΑΝΙΤΑ BC-545. Μέτρηση αρτηριακής πίεσης, περιφέρειας μέσης και ισχύων με τα αντίστοιχα όργανα και βιοχημικές εξετάσεις. Η παρέμβαση διήρκησε συνολικά 5 μήνες (20 εβδομάδες), με επίβλεψη 3 μήνες (12 εβδομάδες) και χωρίς επίβλεψη 2 μήνες (8 εβδομάδες) Αποτελέσματα: Ο μέσος όρος της ποσοστιαίας μεταβολής βάρους ανά ομάδα εργασίας φτάνει το 8,97% για την ομάδα 1, για τηn ομάδα 2 ο Μ.Ο κινείται στο 5,13% ενώ η ομάδα ελέγχου παρουσιάζει αύξηση του βάρους της κατά Μ.Ο. 0,27%. Οι τιμές του Μ.Ο. των βιοχημικών εξετάσεων για την ομάδα 1 παρουσιάζει μείωση της τιμή της γλυκόζης κατά Μ.Ο. 4,49%, η ολική χοληστερίνη μειώνεται κατά 22,01%, η HDL αυξάνεται σημαντικά κατά 34,06%, η LDL μειώνεται επίσης σημαντικά, σε ποσοστό 35,1%, ενώ τα τριγλυκερίδια φτάνουν σε μείωση το 14,14%. Για τη ομάδα 2 η γλυκόζη μειώθηκε κατά Μ.Ο. 5,14%, η ολική χοληστερίνη κατά 18,29%, η HDL ενισχύθηκε κατά 21,82%, η LDL μειώθηκε κατά 26,99% και τα τριγλυκερίδια παρουσίασαν φαινομενικά μείωση, τέλος τα τριγλυκερίδια για την ομάδα 2 παρουσιάζουν μια σημαντική μείωση κατά 10,15%. Για την ομάδα ελέγχου οι μεταβολές των τιμών των βιοχημικών εξετάσεων αντιστρέφονται, με αύξηση όλων των υπό μελέτη συστατικών του αίματος και μείωση της HDL. Όσον αφορά τη Γραμμική Συσχέτιση Ποσοστιαίας Μεταβολή Βάρους / Λίπους / Σπλαχνικού Λίπους / Μυϊκής Μάζας για τις Ομάδες 1 και 2, για την ομάδα 1 η συσχέτιση είναι ισχυρή (R=0,662) και η μεταβολή εξηγείται κατά 43,8% από το γραμμικό μοντέλο (R square=0,438). Ο δείκτης Sig. ισούται με 0,04<0,05 και συνεπώς το μοντέλο που προκύπτει είναι έγκυρο. Το ίδιο ισχύει και για την ομάδα 2 η συσχέτιση είναι ακόμη ισχυρότερη (R=0,762) και η μεταβολή εξηγείται κατά 58% από το γραμμικό μοντέλο (R square=0,580). Ο δείκτης Sig. ισούται με 0,042<0,05 και συνεπώς το μοντέλο που προκύπτει είναι έγκυρο. Παρόμοιου βεληνεκούς είναι και τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν τα λοιπά ερευνητικά ερωτήματα. Για τη συστολική πίεση, όπου η τιμή στόχος είναι 12, η ομάδα 1 παρουσίασε μείωση σε 12,3 από 13,67, η ομάδα 2 επίσης μείωσε την τιμή της συστολικής της πίεσης, φτάνοντας στο 13,1 από το 13,6 της πρώτης μέτρησης και η ομάδα ελέγχου παρουσίασε ελάχιστη και όχι στατιστικά σημαντική αύξηση στη μέση τιμή της συστολικής της πίεσης σε 13 από 12,95. Όσον αφορά τη διαστολική πίεση, η ομάδα 1 παρουσιάζει μείωση της μέσης τιμής σε 7,9 από 8,2, η οποία δεν είναι ιδιαίτερα σημαντική, η ομάδα 2 παρουσιάζει παρόμοια μείωση σε 8,4 από 8,7, ενώ η ομάδα ελέγχου αυξάνει και πάλι τη μέση τιμή της διαστολικής πίεσης κατά περίπου 0,2, από 8,71 σε 8,93. Τέλος η μείωση της περιφέρειας μέσης και ισχύων όσον αφορά την ομάδα 1 η περιφέρεια της μέσης η περίμετρος μειώθηκε κατά Μ.Ο 6,5 cm ενώ η περιφέρεια κατά 6,44 cm. Η ομάδα 2 παρουσίασε μείωση του Μ.Ο. της περιμέτρου για τη μέση στα 4,46 cm, η περίμετρος των γοφών κατά Μ.Ο. παρουσιάζει μείωση της τάξεως των 5,15 cm. Η μεταβολή της μέσης τιμής της περιμέτρου μέσης και γοφών για την ομάδα ελέγχου είναι μηδενική. Σταθερά σημαντική αύξηση παρουσίασε και η μεταβολή της μεταβολικής ηλικίας σε σχέση με τη βιολογική, όπου για την ομάδα 1 ο συντελεστής Pearson υποδεικνύει θετική συσχέτιση ανάμεσα στις δύο μεταβλητές κατά την πρώτη μέτρηση με τιμή 0,485. Η τιμή αυτή του συντελεστή συσχέτισης μειώνεται ελαφρώς κατά την τρίτη μέτρηση σε 0,363. Για την ομάδα 2 ο συντελεστής συσχέτισης Pearson είναι 0,600 κατά την πρώτη μέτρηση και αυξάνεται σε 0,667 κατά την τελευταία μέτρηση. Ο συντελεστής Pearson για την ομάδα ελέγχου τείνει στο 0 για τις μεταβλητές της βιολογικής και μεταβολικής ηλικίας. Συμπεράσματα: Όπως ήταν αναμενόμενο τα αποτελέσματα που παρουσίασε η ομάδα που ακολούθησε το παρεμβατικό πρόγραμμα με την ένταση στη φυσική δραστηριότητα ήταν καλύτερα εν συγκρίσει με τη δεύτερη ομάδα όπου απουσίαζε ο παράγοντας της έντασης. Παρόλα αυτά, βάσει των αποτελεσμάτων δεν παρουσιάζεται έντονη και στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δυο προτεινόμενων προγραμμάτων γεγονός που μας δίνει την πεποίθηση πως η φυσική δραστηριότητα, περπάτημα χωρίς ένταση αλλά συγκεκριμένος αριθμός βημάτων όχι μόνο μπορεί να βρει άμεση εφαρμογή στην καθημερινότητα αλλά να είναι επιτυχής και να έχει διάρκεια στο χρόνο.