Η Αφήγηση Στην Τηλεοπτική Ειδησεογραφία

Abstract

Σκοπός της διατριβής ήταν η γνωσιακή αφηγηματολογική ανάλυση των «σκληρών» τηλεοπτικών ειδήσεων ως πολυτροπικών αφηγήσεων και ο σχεδιασμός εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τον κριτικό σχολικό γραμματισμό. Εξετάσαμε τα χαρακτηριστικά του μιντιακής επικοινωνίας και ειδικότερα του τηλεοπτικού ειδησεογραφικού λόγου των «σκληρών ειδήσεων», όπως τα έχει αναγνωρίσει η κριτική προσέγγιση, καθώς και τις προτεινόμενες τυπολογίες των τηλεοπτικών ειδήσεων. Στη συνέχεια παρουσιάσαμε αναλυτικά τα μοντέλα ανάλυσης της αφήγησης και τους περιορισμούς τους ενώ παρουσιάσαμε το πλαίσιο της γνωσιακής αφηγηματολογίας και τα εργαλεία ανάλυσης που αυτή υιοθετεί. Ακόμη αναφερθήκαμε αναλυτικά στην έννοια του κριτικού γραμματισμού. Στη συνέχεια, αναλύσαμε δείγμα 85 είδησεων ατυχημάτων-εγκλημάτων όσο και ποιλιτικο-οικονομικών με τα εργαλεία της γνωσιακής αφηγηματολογίας και γνωσιακής γλωσσολογίας, ώστε να αναδειχθούν οι γνωσιακοί (γλωσσικοί και πολυτροπικοί) μηχανισμοί κατασκευής της αφηγηματικής σημασίας και ο ρόλος του Voice-Οver ρεπόρτερ ως αφηγητή, ως διαμεσολαβούσα συνείδηση ανάμεσα στο προς αναπαράσταση υλικό και τους τηλεθεατές. Αναλύθηκαν επίσης οι μηχανισμοί αναπαράστασης λόγου ως συνεχές από τον ρητό στον υπόρρητο έλεγχο του αφηγητή πάνω στις διαθέσιμες πρωτογενείς πηγές καθώς οι γλωσσικοί και πολυτροπικοί μηχανισμοί κατασκευής της αντικειμενικοφάνειας και της εγκυρότητας του ειδησεογραφικού κειμένου. Προσφέραμε έτσι τις γνωσιακές εξηγήσεις για τα χαρακτηριστικά του τηλεοπτικού ειδησεογραφικού λόγου τα οποία έχει εντοπίσει η κριτική προσέγγιση. Τέλος, σχεδιάσαμε και προτείναμε εκπαιδευτικές δραστηριότητες που εξυπηρετούν την κριτική γλωσσική επίγνωση τόσο της αφήγησης, γενικότερα, ως τρόπου σκέψης και επικοινωνίας όσο και ιδιαίτερα της τηλεοπτικής ειδησεογραφικής αφήγησης ως σχήματος αναπαράστασης που διαμεσολαβεί ανάμεσα στην δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα.