Η Ανθρώπινη Ασφάλεια Στο Πλαίσιο Της Συλλογικής Ασφάλειας

Abstract

Το θέμα της εργασίας είναι η ανθρώπινη ασφάλεια και ειδικότερα ο τρόπος που αυτή τίθεται μέσα στο σύστημα συλλογικής ασφάλειας ως συστατικό στοιχείο του τελευταίου. Δια της εν λόγω ένθεσης και συσχέτισης της ανθρώπινης ασφάλειας με τη συλλογική ασφάλεια, ερμηνεύονται μορφές χρήσης βίας, παρεμβατικές και επεμβατικές πολιτικές, στο πλαίσιο της τελευταίας. Το κεντρικό επιχείρημα είναι ότι προκειμένου περί της προσέγγισης του συστήματος συλλογικής ασφάλειας με όρους θεωρητικής και δικαιικής ορθότητας αλλά και αποτελεσματικότητας στο επίπεδο των εφαρμογών του, απέναντι στις πολυσχιδείς απειλές που αναφύονται στο πλαίσιο της διεθνούς κοινότητας, θα πρέπει η ανθρώπινη και η κρατικό- κεντρική ασφάλεια να γίνουν αντιληπτές ως ισότιμης σημασίας συστατικά στοιχεία και πυλώνες της συλλογικής ασφάλειας. Σε ό,τι έχει να κάνει με το δικαιικό σκέλος του επιχειρήματος, εδράζεται στην πρόταση περί θεμελίωσης της ανθρώπινης ασφάλειας και ειδικότερα όσων στοιχείων τη συνθέτουν και τη συναποτελούν, στο χάρτη του ΟΗΕ και ειδικότερα στο προοίμιο, στις αρχές, όπως και στο άρθρο 55. Σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα των εφαρμογών του συστήματος συλλογικής ασφάλειας προκύπτει από την ανάλυση που διατείνεται ότι η είσοδος του ανθρώπινου παράγοντα, τόσο στην ατομικότητά του, όσο και στις συλλογικές του εκφάνσεις, στο διεθνές δικαιικό και πολιτικό προσκήνιο, όχι μόνο δια της κρατικής διαμεσολάβησης αλλά και άμεσα, έχει διαμορφώσει συνθήκες πολλαπλών δρώντων, κρατικών και μη, εντός της διεθνούς κοινότητας, με αποτέλεσμα οι προκλήσεις σε σχέση με τη διατήρηση της διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης να διέπονται από μια αντίστοιχη ποικιλία, διατρέχοντας όχι μόνο το διεθνές και διακρατικό αλλά και το εθνικό και υποεθνικό, όπως και το υπερεθνικό επίπεδο. H εργασία διαρθρώνεται ως εξής: Το πρώτο μέρος είναι αφιερωμένο στη θεωρητική κατασκευή της ανθρώπινης ασφάλειας, με το πρώτο κεφάλαιο να αναφέρεται στη νομική θεμελίωση και κατηγοριοποίηση, όπως και στον ορισμό της έννοιας της ανθρώπινης ασφάλειας, το δεύτερο κεφάλαιο στην αποσαφήνιση της σχέσης της ανθρώπινης ασφάλειας με τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα αυτοδιάθεσης και τη ανθρώπινη ανάπτυξη και με το τρίτο κεφάλαιο να (εν)θέτει την ανθρώπινη ασφάλεια στα επίπεδα της διεθνούς κοινότητας, της υπερεθνικής κρατικότητας και εν τέλει του συστήματος συλλογικής ασφάλειας. Το θεωρητικό μέρος ακολουθείται από εκείνο των εφαρμογών της ανθρώπινης ασφάλειας, δηλαδή των επεμβατικών, παρεμβατικών πολιτικών και των μορφών χρήσης βίας που εμφορούνται, από τα προτάγματα της ανθρώπινης ασφάλειας, προκειμένου να την εφαρμόσουν. Έτσι, στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην ευθύνη για πρόληψη και για ανοικοδόμηση, στο πέμπτο κεφάλαιο στις μορφές χρήσης βίας που αποπειρώνται- τουλάχιστον επί της αρχής- να υλοποιήσουν την ανθρώπινη ασφάλεια, ανιχνεύοντας τη διαδρομή από την ανθρωπιστική επέμβαση έως την ευθύνη για αντίδραση και στο έκτο κεφάλαιο στην αλλαγή καθεστώτος, δεδομένου ότι αποτελεί το απώτατο σημείο κάμψης της κρατικής κυριαρχίας. Στα συμπεράσματα διατυπώνεται συνοπτικά η θέση για το ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα ως καταλύτη εξελίξεων στο διεθνές δίκαιο και στη διεθνή κοινότητα.