Εφαρμογή Νέων Μεθόδων Ελέγχου Για Την Εκτίμηση Της Ασφαλούς Χρήσης Ανακυκλωμένων Υλικών Συσκευασίας Για Άμεση Ή Έμμεση Επαφή Με Τρόφιμα

Abstract

Το χαρτί και το χαρτόνι αποτελούν από τα πιο σημαντικά υλικά συσκευασίας και χρησιμοποιούνται τόσο ως πρωτογενής όσο και ως δευτερογενής συσκευασία στη βιομηχανία για ένα ευρύ φάσμα τροφίμων λόγω των πλεονεκτημάτων τους σε σύγκριση με άλλα παραδοσιακά υλικά. Αποτελούν, επίσης, από τα πιο σημαντικά υλικά ανακύκλωσης και σχεδόν το μισό του ανακυκλωμένου χαρτιού επαναχρησιμοποιείται ως υλικό συσκευασίας τροφίμων. Ανάλογα με την παραγωγική διαδικασία και τη χρήση του χαρτιού πριν τη συλλογή του εκτίθεται σε πολλές ενώσεις επιβλαβείς για την υγεία του ανθρώπου, οι οποίες είναι δυνατόν να βρεθούν σε χαρτί και χαρτόνι, μετά τη διαδικασία της ανακύκλωσης. Η παρούσα εργασία εστιάζει στον προσδιορισμό των διαφόρων οργανικών ρύπων που μπορούν να βρεθούν ως κατάλοιπα σε εμπορικά διαθέσιμα ανακυκλωμένα χαρτόνια, τα οποία προορίζονται για χρήση ως υλικά συσκευασίας τροφίμων. Κύριος στόχος ήταν να αναπτυχθεί μια γρήγορη, εύκολη και αξιόπιστη μέθοδος για την ταυτοποίηση και τον ποσοτικό προσδιορισμό των ενώσεων αυτών σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις. Η έρευνα επικεντρώθηκε στην εφαρμογή τριών κλασικών μεθόδων εκχύλισης (υπέρηχοι, συσκευή soxtec και μικροεχύλιση υπερκείμενου χώρου δια της στερεάς φάσης) και στη συνέχεια έγχυση των εκχυλισμάτων σε αέριο χρωματογράφο με ανιχνευτή μάζας, προκειμένου να βρεθούν οι βέλτιστες συνθήκες ώστε να προσδιορισθούν οι 25 πιο συχνά απαντώμενες ενώσεις: βενζοφαινόνη, m και ο-τριφαινύλιο, 2,6 και 2,7-διισοπροπυλοναφθαλένιο, 13 πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάθρακες (ναφθαλένιο, ακεναφθυλένιο, ακεναφθένιο, φλουορένιο, φαινανθρένιο, ανθρακένιο, φλουορανθένιο, πυρένιο, βενζοανθρακένιο, χρυσένιο, βενζο[b]φλουορανθένιο, βενζο[a]πυρένιο, βενζο[k]φλουορανθένιο) και 7 εστέρες (δι-n-οκτυλοφθαλικός εστέρας, δι-n-βουτυλοφθαλικός εστέρας, διμεθυλοφθαλικός εστέρας, διαιθυλοφθαλικός εστέρας, δι(2-αιθυλοεξυλο)φθαλικός εστέρας, δι(2-αιθυλοεξυλο) αδιπικός εστέρας, βενζυλο βουτυλο φθαλικός εστέρας)Η μικροεχύλιση υπερκείμενου χώρου δια της στερεάς φάσης με ίνα, που φέρει ως υλικό επίστρωσης πολυδιμέθυλοσιλοξάνιο/ διβυνιλοβενζόλιο, σε θερμοκρασία 150°C για χρόνο 30 λεπτά έδειξε τα καλύτερα αποτελέσματα σύμφωνα με τα αναλυτικά χαρακτηριστικά και τις επιδόσεις της (οδηγίες Sante και Sanco), έναντι των άλλων δύο μεθόδων.Πέραν των επίσημων μεθόδων που προτείνονται στις οδηγίες Sante και Sanco, επιπλέον έγινε χρήση της ανάλυσης διακύμανσης (ANOVA) και της πολυμεταβλητής ανάλυσης διακύμανσης (ΜΑΝΟVA) σε 20 δείγματα προκειμένου να ελεγχθεί αν διαφέρουν οι µέσοι όροι των τιμών που μετρήθηκαν για κάθε χημική ένωση, για 18 ενώσεις, οι οποίες ανιχνεύθηκαν και από τις τρεις μεθόδους, από το σύνολο των 25 ενώσεων που μελετήθηκαν. Οι στατιστικές προσεγγίσεις έδειξαν ότι η μέθοδος με τα καλύτερα αποτελέσματα είναι αυτή της μικροεχύλισης υπερκείμενου χώρου δια της στερεάς φάσης με ίνα, που φέρει ως υλικό επίστρωσης πολυδιμέθυλοσιλοξάνιο/ διβυνιλοβενζόλιο, η οποία εκτέθηκε σε θερμοκρασία 150°C για χρόνο 30 λεπτά.Η βέλτιστη μέθοδος εφαρμόστηκε σε τρία εμπορικώς διαθέσιμα χαρτόνια. Τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με τα προτεινόμενα όρια από το «Βιομηχανικό οδηγό για χαρτί σε επαφή με τρόφιμα» 2η έκδοση, του 2012, η οποία συντάχθηκε από την Ευρωπαϊκή αλυσίδα οργανισμών για τη συσκευασία τροφίμων (CEFIC (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Χημικής Βιομηχανίας), CEPI (Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Βιομηχανιών Χαρτιού), CITPA (Διεθνής Συνομοσπονδία Τροποποίησης Χαρτιού και Χαρτονιού στην Ευρώπη) και FPE (Ευέλικτη Συσκευασία στην Ευρώπη)) και διαπιστώθηκε ότι οι τιμές των επιμολυντών που μελετήθηκαν ήταν κάτω από τα όρια (για όσους έχουν προταθεί) για όλα τα εμπορικά δείγματα χαρτιών που δοκιμάστηκαν.