Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες Και Τεχνολογίες Της Πληροφορίας Και Της Επικοινωνίας Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Abstract

Με βάση τα υπάρχοντα ερευνητικά δεδομένα, η παραγωγή γραπτού λόγου αποτελεί μια από τις πλέον σπουδαίες και απαιτητικές μαθησιακές δραστηριότητες. Οι έφηβοι μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν περιορίζονται πλέον ως προς την παραγωγή γραπτού λόγου στο σχολείο ή στο φροντιστήριο και στο παραδοσιακό χαρτί∙ αντίθετα γράφουν στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, στο κινητό τηλέφωνο, στο τάμπλετ που χρησιμοποιούνται ως μέσα μάθησης, έκφρασης και επικοινωνίας. Μέσα σε αυτό το δυναμικό πλαίσιο οι έφηβοι μαθητές με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) καλούνται και αυτοί να επικοινωνήσουν και να εκφραστούν γραπτώς μέσα από ένα μήνυμα στο κινητό τους έως μια έκθεση στο σχολείο. Η βιβλιογραφία αναφέρει εκτενώς μια σειρά από δυσκολίες που αντιμετωπίζει αυτή η κατηγορία μαθητών κατά την παραγωγή γραπτού λόγου, ενώ τα τελευταία χρόνια αναδεικνύει και τον θετικό ρόλο των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην αντιμετώπιση των δυσκολιών τους. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να καταγράψει τις στάσεις και τις απόψεις μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με και χωρίς ΕΜΔ πάνω στην παραγωγή γραπτού λόγου και τη χρήση των ΤΠΕ μέσα σε ένα ευρύ και γενικό πλαίσιο. Παράλληλα, η έρευνα επιδιώκει να εξετάσει και να προτείνει πρακτικές, εργαλεία και τρόπους βελτίωσης της παραγωγής γραπτού λόγου των μαθητών με ΕΜΔ στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με τη βοήθεια της τεχνολογίας, τόσο ως διαδικασία αυτο-διόρθωσης όσο και ως τελικό αποτέλεσμα. Στην έρευνα συμμετείχαν 40 μαθητές με επίσημη διάγνωση ΕΜΔ και 20 μαθητές χωρίς διάγνωση. Αμφότερες οι ομάδες κλήθηκαν, έπειτα από σύντομη παρέμβαση στη χρήση έντυπων και ηλεκτρονικών εργαλείων διόρθωσης και εμπλουτισμού του γραπτού τους, να γράψουν από δύο εκθέσεις, μία στο χέρι και μία στον υπολογιστή. Στη συνέχεια τα γραπτά κωδικοποιήθηκαν και δόθηκαν για διόρθωση σε διορθώτριες- φιλολόγους ώστε να βαθμολογηθούν και να καταγραφούν τα λάθη σε επίπεδο ορθογραφίας. Παράλληλα, τα γραπτά αναλύθηκαν με βάση λογισμικό αναγνωσιμότητας ελληνικών κειμένων. Οι μαθητές απάντησαν επίσης σε ερωτηματολόγιο στάσεων απέναντι στην παραγωγή γραπτού λόγου. Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου έδειξαν ότι οι μαθητές γράφουν σχεδόν σε καθημερινή βάση τόσο με έντυπα όσο και ηλεκτρονικά μέσα με κυρίαρχες τις σχολικές σημειώσεις και ασκήσεις και στη συνέχεια τα μηνύματα στο κινητό και τα σύντομα μηνύματα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κατά την παραγωγή γραπτού λόγου οι μαθητές και των δύο ομάδων δείχνουν να χρησιμοποιούν περισσότερο τα ηλεκτρονικά εργαλεία βελτίωσης και επιμέλειας του κειμένου, να εφαρμόζουν καλύτερες στρατηγικές και τέλος να παράγουν καλύτερα κείμενα, ως προς πολλούς δείκτες, με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή έναντι της γραφής στο χέρι. Τέλος, οι μαθητές με ΕΜΔ έδειξαν να ωφελούνται περισσότερο από τη χρήση των ΤΠΕ σε σχέση με τους μαθητές χωρίς ΕΜΔ.