Ειδικές Εργαστηριακές Μετρήσεις Δύναμης Για Τους Καμπτήρες Και Εκτείνοντες Μυς Των Ώμων Στο Άθλημα Της Ενόργανης Γυμναστικής

Abstract

Από την εκτενή ανασκόπηση της βιβλιογραφίας διαπιστώθηκε ένα ερευνητικό κενό ως προς την αξιολόγηση της ισομετρικής και ισοκινητικής ροπής, καθώς και της ηλεκτρομυογραφικής δραστηριότητας (ΗΜΓ) των καμπτήρων και των εκτεινόντων μυών των ώμων σε κινήσεις προσαρμοσμένες στην Ενόργανη Γυμναστική (ΕΓ). Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν ο έλεγχος της αξιοπιστίας και της εγκυρότητας νέων και πρωτότυπων ειδικών εργαστηριακών δυναμομετρήσεων των καμπτήρων και των εκτεινόντων μυών των ώμων, με ταυτόχρονη ενεργοποίηση και των δύο άνω άκρων με τους αγκώνες σε πλήρη έκταση. Συγκεκριμένα, εξετάστηκε η μέγιστη ισομετρική και ισοκινητική ροπή, οι συμβατικές (καμπτήρες/εκτείνοντες) και λειτουργικές αναλογίες (έκκεντρη/ομόκεντρη) της δύναμης των μυών, η ΗΜΓ δραστηριότητα, η νευρομυϊκή αποδοτικότητα (λόγος ροπής/ΗΜΓ, ΝΜΑ) και η συνενεργοποίηση (ΣΥΝ) των καμπτήρων και των εκτεινόντων μυών των ώμων. Επιπρόσθετα, αξιολογήθηκε η απόδοση σε επιλεγμένες δεξιότητες ΕΓ και η σχέση της με τις παραμέτρους της δύναμης που εξετάστηκαν εργαστηριακά. Στην έρευνα συμμετείχαν εθελοντικά 15 αθλητές ΕΓ υψηλού επιπέδου και 18 φοιτητές Φυσικής Αγωγής (ΦΑ) (ηλικία: 19.37 ± 2.27 και 21.27 ± 2.41 έτη, αντίστοιχα). Για τον έλεγχο της αξιοπιστίας των μετρήσεων της κορύφωσης της ροπής (ΚΡ), οι δοκιμασίες πραγματοποιήθηκαν δύο φορές σε διάστημα μίας εβδομάδας, σε τρεις γωνίες για την ισομετρική ροπή (45º, 90º, και 135º) και σε τρεις γωνιακές ταχύτητες για την ισοκινητική ροπή (60º/s, 180º/s και 300º/s) με ομόκεντρο και έκκεντρο τύπο σύσπασης, στο ισοκινητικό δυναμόμετρο Humac Norm 770. Όλες οι μετρήσεις της ισοκίνησης πραγματοποιήθηκαν σε εύρος κίνησης 10º έως 180º σε ύπτια θέση (ανατομική θέση στις 0º, με τους βραχίονες δίπλα στον κορμό με τις παλάμες να βλέπουν προς τα εμπρός), με ταυτόχρονη ενεργοποίηση και των δύο άνω άκρων, με τους αγκώνες σε πλήρη έκταση. Κατά τις μετρήσεις της ισομετρικής και της ισοκινητικής ροπής, εξετάστηκε ταυτόχρονα και η ΗΜΓ δραστηριότητα των μυών των ώμων: πρόσθιου δελτοειδή, κλειδική μοίρα μείζονος θωρακικού και δικέφαλου βραχιόνιου (καμπτήρες) και οπίσθιου δελτοειδή, πλατύ ραχιαίου και μακράς κεφαλής τρικέφαλου βραχιόνιου (εκτείνοντες), στο σύστημα ηλεκτρομυογραφίας Biopac ΜP100. Από τον έλεγχο των δεικτών ICC, SEM, SEMe, CV και από τις αναλύσεις Bland-Altman υποστηρίχθηκε η σχετική και η απόλυτη αξιοπιστία των μετρήσεων της ΚΡ, κατά την ισομετρική και την ισοκινητική δυναμομέτρηση. Από τη διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ των παραμέτρων της δύναμης και των σχέσεών τους με την απόδοση στις δεξιότητες ΕΓ, υποστηρίχθηκε η εσωτερική και η εξωτερική εγκυρότητα των μετρήσεων. Από τις πολυμεταβλητές αναλύσεις διακύμανσης (MANOVAs) και τις πολυμεταβλητές αναλύσεις συνδιακύμανσης (MANCOVAs), με συνδιακυμαντές τις παραμέτρους των φυσικών χαρακτηριστικών και των σωματομετρικών δεδομένων, προέκυψαν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερες τιμές ΚΡ για τους αθλητές ΕΓ συγκριτικά με τους φοιτητές ΦΑ, για όλες τις μεταβλητές που εξετάστηκαν με μερικές εξαιρέσεις στις οποίες συνδιακυμαντής ήταν η παράμετρος του εμβαδού της εγκάρσιας διατομής του δεξιού βραχίονα. Αντίθετα, δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων, ως προς τις συμβατικές και λειτουργικές αναλογίες των μυών των ώμων. Από τα αποτελέσματα των αναλύσεων της ΗΜΓ φάνηκε ότι, οι αθλητές ΕΓ συγκριτικά με τους φοιτητές ΦΑ, είχαν την τάση να παρουσιάζουν υψηλότερες τιμές ΝΜΑ και χαμηλότερες τιμές ΣΥΝ, χωρίς ωστόσο να είναι πάντα στατιστικά σημαντικές οι διαφορές. Τα δεδομένα της ισοκινητικής δυναμομέτρησης και της ΗΜΓ της παρούσας έρευνας, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση της απόδοσης των συμμετεχόντων στις δεξιότητες ΕΓ και των μεταξύ τους σχέσεων, παρέχουν στήριξη στην υπόθεση ότι η μακρόχρονη ενασχόληση με την ΕΓ αναπτύσσει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα για πιο αποδοτική, οικονομική και λειτουργική ενεργοποίηση και συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων μυών και αυτό μπορεί κατ’ επέκταση να βρίσκει εφαρμογή και στην εκτέλεση δύσκολων δεξιοτήτων ΕΓ. Λαμβάνοντας υπόψη τις αδυναμίες/περιορισμούς της παρούσας έρευνας, τα αποτελέσματά της παρέχουν μια αρχική βάση δεδομένων χρήσιμη στους προπονητές της ΕΓ, στους θεραπευτές και τους ερευνητές, με σκοπό την αξιολόγηση, τη βελτίωση ή/και τη διατήρηση της ισόρροπης ανάπτυξης της δύναμης των μυών της ωμικής ζώνης.