Διερεύνηση Των Αυτοκτονιών Στην Περιφέρεια Κρήτης Κατά Τη Διάρκεια Της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης

Abstract

Η παρούσα διατριβή διακρίνεται σε δύο τμήματα: α) μια επιδημιολογική μελέτη της αυτοκτονίας στην περιφέρεια Κρήτης για τα έτη 1999-2010, και β) μια μελέτη ψυχολογικής αυτοψίας. Παράλληλα, ένας συμπληρωματικός στόχος είναι η παρουσίαση της επίσημης διαδικασίας καταγραφής των θανάτων από αυτοκτονία στην Ελλάδα, και η αξιολόγηση της ακρίβειας των δημοσιευμένων επίσημων στοιχείων αυτοκτονίας για την περιφέρεια Κρήτης. Η συλλογή των δεδομένων της έρευνας πραγματοποιήθηκε από τα αρχεία του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικών Επιστημών του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠαΓΝΗ), καθώς και τα αρχεία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Κρήτης. Το δείγμα της ψυχολογικής αυτοψίας αποτέλεσαν οι 374 περιπτώσεις αυτοκτονίας, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου 1999 και Δεκεμβρίου 2007. Οι πληροφορίες συλλέχθηκαν μέσω της διεξαγωγής ημιδομημένων συνεντεύξεων με το συγγενικό περιβάλλον των θυμάτων αυτοκτονίας, και από μια ποικιλία άλλων πηγών. Επίσης, πραγματοποιήθηκε σύγκριση των θανάτων από αυτοκτονία από τα αρχεία των ιατροδικαστικών υπηρεσιών της περιφέρειας Κρήτης με τις επίσημα καταγεγραμμένες αυτοκτονίες στα αρχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ) για το χρονικό διάστημα 1999-2009.Τα κύρια συμπεράσματα ήταν (i) οι μέσοι προτυποποιημένοι ως προς την ηλικία ΔΑ για το σύνολο του πληθυσμού (5.9/100.000), για τους άνδρες 9.4/100.000, και για τις γυναίκες 2.3/100.000, ήταν από τους υψηλότερους που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα σε δημοσιευμένες ερευνητικές εργασίες από άλλες περιοχές της Ελλάδος, (ii) παρατηρήθηκε μια μείωση τόσο του συνολικού όσο και των κατά φύλο ΔΑ, ωστόσο μη στατιστικά σημαντική, (iii) δεν υπήρξαν επαρκή στοιχεία που να υποστηρίζουν την ύπαρξη αιτιώδους σχέσεως μεταξύ της πρόσφατης οικονομικής κρίσης και της θνησιμότητας από αυτοκτονία στην περιοχή, (iv) παρατηρήθηκε μια στατιστικά σημαντική μείωση του ΔΑ της ηλικιακής ομάδας κάτω των 30 ετών, ενώ αντιστρόφως παρατηρήθηκε μια στατιστικά σημαντική αύξηση του ΔΑ των ατόμων της τέταρτης ηλικίας (75+), (v) παρατηρήθηκε μια στατιστικά σημαντική ετήσια μείωση του ΔΑ στο νομό Χανίων κατά 11%, (vi) οι δείκτες αυτοκτονίας των αγροτικών περιοχών ήταν υπερδιπλάσιοι από τους αντίστοιχους των αστικών περιοχών, (vii) παρατηρήθηκε μια εποχική διακύμανση των θανάτων από αυτοκτονία, με στατιστικά σημαντική υψηλότερη συχνότητα το μήνα Ιούνιο, (viii) οι μέθοδοι αυτοκτονίας ήταν κατά κύριο λόγο βίαιες, με συχνότερη τον απαγχονισμό και στα δύο φύλα, (ix) το φύλο, η ηλικία, η οικογενειακή κατάσταση και η περιοχή διαμονής των αυτοχείρων συσχετίστηκαν με την επιλογή της μεθόδου αυτοκτονίας, (x) το ποσοστό ψυχιατρικής νοσηρότητας και ύπαρξης προηγούμενης απόπειρας αυτοκτονίας ήταν χαμηλότερο από εκείνο της διεθνής βιβλιογραφίας, (xi) υπήρχαν ενδείξεις ενός υψηλού βαθμού αυτοκτονικής πρόθεσης και σχεδιασμού της πράξης στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτοκτονίας, (xii) το 31.1% των αυτοκτονιών από τα αρχεία των ιατροδικαστικών υπηρεσιών της περιόδου 1999-2009, δεν είχε καταγραφεί επίσημα υπό αυτή τη μορφή.