Διατροφικές Συνήθειες Των Παιδιών Των Μεταναστών Από Την Αλβανία Που Ζουν Στην Ήπειρο

Abstract

Στην Ελλάδα η υποδοχή και εγκατάσταση μεταναστών αποτελεί πρόσφατο φαινόμενο. Οι μετανάστες από την Αλβανία είναι η πλειοψηφούσα εθνικότητα μεταναστών και ο νομός Ιωαννίνων αποτέλεσε πόλο έλξης λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης. Τα παιδιά τους συνιστούν ένα καινούριο και συνεχώς αυξανόμενο αριθμητικά παιδικό πληθυσμό της χώρας μας, για τον οποίο οι γνώσεις μας σχετικά με τη διατροφή, την ανάπτυξη, το επίπεδο υγείας, τον τρόπο ζωής και τις συνθήκες διαβίωσής του είναι ελλιπείς. ΣΚΟΠΟΣ της έρευνας ήταν η διερεύνηση των διατροφικών συνηθειών και η εκτίμηση της ανάπτυξης των παιδιών σχολικής ηλικίας των μεταναστών από την Αλβανία που ζούσαν με την οικογένειά τους στο νομό Ιωαννίνων και η σύγκρισή τους με αντιπροσωπευτικό δείγμα Ελληνοπαίδων. Επιμέρους παράμετροι που εξετάστηκαν ήταν: η οδοντική υγεία και φροντίδα, οι απόψεις των γονέων για τη διατροφή, ο ελεύθερος χρόνος-σωματική άσκηση και οι συνθήκες διαβίωσης των παιδιών. Στα παιδιά των μεταναστών εκτιμήθηκε επίσης η επίδραση του χρόνου παραμονής τους στην Ελλάδα για τον εντοπισμό πιθανών μεταβολών στις εξεταζόμενες παραμέτρους. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ και ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ. Στη μελέτη περιλήφθησαν: α) τα παιδιά των μεταναστών από την Αλβανία που φοιτούσαν στα δημοτικά σχολεία (ΔΣ) του νομού Ιωαννίνων το σχολικό έτος 1996-97: ομάδα Α, 283 παιδιά (149 αγόρια και 134 κορίτσια) και β) αντιπροσωπευτικό δείγμα Ελληνοπαίδων (μέθοδος συστηματικής δειγματοληψίας) που φοιτούσαν στα ίδια ΔΣ με τα παιδιά από την Αλβανία: ομάδα Ε, 629 παιδιά (332 αγόρια και 297 κορίτσια). Η έρευνα διεξήχθη με επισκέψεις του ερευνητή στα ΔΣ (23 ΔΣ των Ιωαννίνων και 13 των χωριών του νομού) όπου: α) εξέτασε τα παιδιά της μελέτης: μέτρησε το σωματικό βάρος και ύψος και εκτίμησε τον επιπολασμό της τερηδόνας και β) έδωσε ερωτηματολόγια για τη διερεύνηση των διατροφικών συνηθειών και των επιμέρους παραμέτρων. Τα ερωτηματολόγια ήταν ανώνυμα, συμπληρώθηκαν από τους γονείς στο σπίτι, επιστράφηκαν στα σχολεία και συλλέχθηκαν από τον ερευνητή. Η καταγραφή των διατροφικών συνηθειών έγινε με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου συχνότητας πρόσληψης τροφών. Το θεματολόγιο του ερωτηματολογίου αποτελούνταν από 171 ερωτήσεις χωρισμένες σε 6 ενότητες: α) οι διατροφικές συνήθειες του παιδιού, β) οι απόψεις των γονέων για τη διατροφή γ) η υγεία του παιδιού, δ) ο ελεύθερος χρόνος- σωματική άσκηση, ε) οι συνθήκες διαβίωσης και στ) η οικογένεια. Η εκτίμηση του χρόνου παραμονής στην Ελλάδα στις εξεταζόμενες παραμέτρους, έγινε συγκρίνοντας τα παιδιά των μεταναστών που διέμεναν ?2 έτη (ομάδα Α1, n=57 παιδιά) με εκείνα που διέμεναν >2 έτη (ομάδα Α2, n=198 παιδιά) στη χώρα μας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. Η ανταπόκριση στο ερωτηματολόγιο ήταν 93.6% στα παιδιά των μεταναστών και 97.3% στο δείγμα των Ελληνόπουλων. Η μέση ηλικία (SD) ήταν 9.5 (1.8) έτη στην ομάδα Α και 9.3 (1.7) στην Ε. I. Σύγκριση μεταξύ των παιδιών των μεταναστών από την Αλβανία (ομάδα Α) και του δείγματος των Ελληνοπαίδων (ομάδα Ε). Τα σωματομετρικά στοιχεία. Στην πολυμεταβλητή ανάλυση βρέθηκε ότι τα παιδιά της ομάδος Α είχαν μικρότερο μέσο βάρος (p<0.001), μέσο ύψος (p<0.001) και μέση τιμή δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) (p=0.003) ανά ηλικία και φύλο συγκριτικά με εκείνα της ομάδος Ε. Βάρος σώματος <10η ΕΘ για την ηλικία και το φύλο στην ομάδα Α είχε το 17% (αγόρια 16.8%, κορίτσια 17.2%) vs 11.3% (αγόρια 12.3%, κορίτσια 10.1%) στην ομάδα Ε (p=0.018), και ύψος <10η ΕΘ το 19.1% (αγόρια 20.8%, κορίτσια 17.2%) vs 9.2% (αγόρια 10.2%, κορίτσια 8.1%) αντίστοιχα, (p<0.0001). Στην ομάδα Ε υπέρβαρα ήταν το 21.6% (αγόρια 19.6%, κορίτσια 23.9%) vs 10.2% (αγόρια 8%, κορίτσια 12.7%) στην Α (p<0.0001), ενώ δε βρέθηκαν διαφορές στα ποσοστά παχύσαρκων παιδιών μεταξύ των δύο ομάδων (5.1% και 2.5% αντίστοιχα). Οι διατροφικές συνήθειες. Καθημερινά πρωινό έτρωγε το 77.8% των παιδιών της ομάδος Α και το 76.7% της Ε, το οποίο συνήθως περιελάμβανε γάλα (92%). Η ομάδα Α προτιμούσε συχνότερα στο πρωινό αυγά (23.6% vs 12.4%, p<0.0001) και βούτυρο ( 16% vs 11%, p<0.05), ενώ η Ε δημητριακά (17.9% vs 8.4%, p<0.001). Κολατσιό στο σχολείο έπαιρνε καθημερινά το 82.1% στην ομάδα Α και το 85.6% στην Ε, το οποίο τα 2/3 των παιδιών αγόραζαν από το κυλικείο του σχολείου. Tα παιδιά των μεταναστών, συγκριτικά με τα γηγενή, προτιμούσαν συχνότερα γαριδάκια-τσιπς και αναψυκτικά στο σχολείο (23.2% vs 14.7% και 18.6% vs 11.8% αντίστοιχα, p<0.01). Η ίδια ομάδα (ομάδα Α), παρουσίαζε ορισμένες λιγότερο υγιεινές διατροφικές συνήθειες όπως συχνότερη μέση εβδομαδιαία κατανάλωση (φορές/εβδομάδα) αλλαντικών (2 vs 1.5, p<0.001), αναψυκτικών (3.1 vs 2.4, p<0.001) και διαφόρων σνακς (2.5 vs 2.1, p<0.02), ανέφερε όμως και συχνότερη μέση εβδομαδιαία κατανάλωση λαχανικών (4.4 vs 3.9, p<0.02) και φρούτων (6.1 vs 5.5, p<0.0001), συγκριτικά με τα Ελληνόπουλα τα οποία έπιναν περισσότερο γάλα (1.9 vs 1.5 ποτήρια/ημέρα, p<0.0001)...