Ανθρωποκεντρικό Και Εργοκεντρικό Είδος Άσκησης Διοίκησης

Abstract

Στην παρούσα διατριβή επιχειρείται η κατανόηση των δομικών στοιχείων του ανθρωποκεντρικού και εργοκεντρικού είδους άσκησης διοίκησης. Προτείνεται ένα εννοιολογικό πλαίσιο μελέτης των παραπάνω ειδών διοίκησης, το οποίο συνίσταται σε τρεις δομικές μονάδες: Προϊστάμενος, Υφιστάμενοι, Κατάσταση. Η άσκηση της διοίκησης με ανθρωποκεντρικό και εργοκεντρικό τρόπο θεωρείται ως το αποτέλεσμα της συν-επίδρασης των τριών αυτών μονάδων. Πραγματοποιήθηκε εμπειρικός έλεγχος ορισμένων παραγόντων του προτεινόμενου εννοιολογικού πλαισίου, σε ένα δείγμα 115 προϊσταμένων και 350 υφισταμένων, οι οποίοι εργάζονταν σε 16 οργανισμούς του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, διερευνήθηκε η επίδραση που ασκούν οι παρακάτω ψυχοκοινωνικοί και οργανωσιακοί παράγοντες στην άσκηση ανθρωποκεντρικού και εργοκεντρικού είδους διοίκησης: προσωπικές αξίες των προϊσταμένων, σημασία της εργασίας των προϊσταμένων, κοινωνικο-δημογραφικά χαρακτηριστικά των προϊσταμένων, ψυχοκοινωνική απόσταση προϊσταμένου-υφισταμένων, είδος παραγόμενου προϊόντος, τομέας οικονομίας του οργανισμού, αριθμός υφισταμένων. Τα υποκείμενα της έρευνας κλήθηκαν να απαντήσουν στο ερωτηματολόγιο SBDQ του Fleishman, για το ανθρωποκεντρικό και εργοκεντρικό είδος διοίκησης, στο SPV του Gordon, για τις προσωπικές αξίες, στο ερωτηματολόγιο Επαγγελματικού Ύφους των Karnas και Nkombondo, για τη σημασία της εργασίας, και στο ερωτηματολόγιο που κατασκευάστηκε για τη συλλογή των κοινωνικο-δημογραφικών στοιχείων των προϊσταμένων και υφισταμένων και των χαρακτηριστικών των οργανισμών. Η στατιστική επεξεργασία των εμπειρικών δεδομένων πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση, ελέγχθηκε η ερμηνευτική ικανότητα κάθε παράγοντα χωριστά, και στη δεύτερη, οι στατιστικά σημαντικοί παράγοντες της πρώτης φάσης ελέγχθηκαν ως 282 προς τη συμμετοχή τους στην πρόβλεψη του ανθρωποκεντρικού και εργοκεντρικού είδους διοίκησης υπό ένα πρότυπο συνδυασμένης επίδρασης. Τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης των δεδομένων έδειξαν σε γενικές γραμμές την αυτόνομη επίδραση στο είδος διοίκησης (α) της σημασίας που αποδίδουν οι προϊστάµενοι στην εργασία, του φύλου, της ηλικίας και της κινητικότητάς τους στον παρόντα οργανισμό, (β) της ψυχοκοινωνικής απόστασης μεταξύ προϊσταμένων και υφισταμένων, (γ) του μεγέθους της ομάδας, του είδους του οργανισμού και του παραγόμενου προϊόντος. Η βασική αρχή του προτεινόμενου πλαισίου, δηλαδή της συνδυασµένης επίδρασης παραγόντων, επιβεβαιώνεται κατά κύριο λόγο στο ανθρωποκεντρικό είδος διοίκησης και στους οργανισμούς παροχής υπηρεσιών. Τα παραπάνω ευρήματα αξιολογούνται τόσο ως προς τη σημασία του κάθε παράγοντα χωριστά όσο και ως προς το είδος των προτύπων του συνδυασμού τους. Το προτεινόμενο εννοιολογικό πλαίσιο αποτελεί μια προσπάθεια ενοποίησης διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεων προσφέροντας μια κοινή βάση μελέτης του σύνθετου φαινομένου της διοίκησης σε οργανισμούς. Η πρώτη, περιορισμένης έκτασης, εμπειρική εφαρμογή του στην παρούσα διατριβή υπόκειται σε περιορισμούς, αλλά, παράλληλα, δίνει το υλικό για την περαιτέρω επεξεργασία του, ώστε να καταστεί λειτουργικό τόσο στην επιλογή και εκπαίδευση διευθυντικών στελεχών όσο και στη σύσταση των ομάδων στους οργανισμούς διαφόρων τύπων.