Zróżnicowanie kierunków przemian pasażerskiej regionalnej kolei w Polsce po 1989 r.

Abstract

Przedmiotem badań były przemiany oferty pasażerskich pociągów regionalnych w Polsce po 1989 r. Przeanalizowano dynamikę i kierunki przemian oferty w cyklach 5-letnich w podziale na 16 współczesnych województw. Celem badań była identyfikacja prawidłowości i różnic dotyczących kierunków przemian regionalnej oferty kolejowej w poszczególnych województwach po 1989 r. Procedura badawcza polegała na stworzeniu dwóch odrębnych baz danych – bazy linii kolejowych w środowisku GIS oraz bazy połączeń kolejowych. W badaniach wykazano, w jaki sposób czynniki infrastrukturalne wpływały na długość sieci obsługiwanej przez pociągi regionalne i wielkość pracy eksploatacyjnej, jakie było zróżnicowanie tempa i kierunków przemian oferty połączeń regionalnych w poszczególnych województwach. Zwrócono uwagę na odcinki sieci z niefunkcjonalną ofertą przewozową. Zbadano wpływ sposobu organizacji kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich w aspekcie wyboru przewoźników kolejowych na rozwój lub regres oferty przewozowej. Badania wykazały, że po kryzysie z okresu lat 90. XX w. i na początku XXI w. w większości województw następowała stopniowa poprawa oferty przewozowej, zwłaszcza na obszarach aglomeracyjnych. W większości przypadków usamorządowienie kolei miało pozytywny wpływ na ofertę przewozów regionalnych, chociaż znacząco pogorszyło ofertę na granicach województw. Rozwojowi sieci kolejowych połączeń regionalnych i poprawie oferty przewozowej sprzyja model powierzenia części lub większości przewozów samorządowemu przewoźnikowi, ale nie jest to czynnik decydujący.