Zincir Marketlerde Stok Yönetiminde Fire Oranlarının Azaltılması: Ankara İlinde Bir Uygulama

Abstract

Amaç: Zincir marketlerde tarihi geçmemiş, kaliteli, tüketici taleplerine uygun ürünlerin doğru yer ve zamanda tüketicilere sunulması amaçlanmaktadır. Doğru stok yönetimi stratejisiyle tüketici memnuniyetinin sağlanması ve zincir marketlere rekabet üstünlüğü, sürdürülebilirlik ve verimlilik avantajının sağlanması hedeflenmektedir. Fire oranlarının en aza indirilerek ürün israfının engellenmesi, marketlerde maliyetlerin azaltılması ve müşterilere kaliteli ürünlerin sağlanması çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Bu çalışmada kullanılan parametreler diğer zincir marketler için örnek yol gösterici bir çalışma olacaktır. Yöntem: Yapılan çalışma kapsamında, zincir marketlerde stok yönetimi için kriterlerin ağırlıklandırılması ve fire oranlarının en aza indirilmesi için yapılacak faaliyetlerin sıralanmasında Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılmıştır. Uzman görüşü ile elde edilen kriterler Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile ağırlıklandırılmış ardından belirlenmiş olan stratejilerin önceliklendirilmesinde Technique for Order Preference by Similarity to An Ideal Solution (TOPSIS) yöntemi kullanılarak çözüm bulunmuştur Bulgular: Zincir marketlerde fireye sebep olan ağırlığı en yüksek kriter “Talep Düşüklüğü” olmuştur. Bu kriterler sırasıyla “Depo Kapasitesi”, “Raf Ömrü”, “Konum”, “Müşteri Özellikleri”, “Lojistik ve Kontrol Eksikliği” olarak belirlenmiştir. Kriterler dahilinde oluşturulan stratejilerden en etkili stratejinin “Doğru Zamanda İndirim Kampanyaları” olduğu sonucuna varılmıştır. Özgünlük: Bu çalışma bir zincir markette fire oranlarını azaltmaya yöneliktir. Yapılan literatür araştırması sonucunda zincir market içerisinde uygulama yapılarak stok yönetimi kriterlerinin belirlendiği ve fire oranlarının azaltılması için yapılacak faaliyetlerin sıralanmasını içeren sınırlı sayıda çalışmaya rastlanmıştır. Bu nokta çalışmaya özgün değer katmış, çalışmayı bu alanda önemli kılmıştır.