Zihinsel Muhasebeye Kavramsal Bir Bakış

Abstract

Muhasebe tanımına bakılacak olursa, işletmelerin finansal işlemlerini kaydeden, sınıflandıran, özetleyen ve raporlayan, sonuçları yorumlayan ve analiz eden bir sistem olarak tanımlanmaktadır. Sistematik olarak uygulamalara bakıldığında, işletmeler sistem içerisinde iktisadi değer yaratan olayları sıkı bir şekilde takip etmektedirler. Buna benzer bir şekilde, insanlar da benzer bir muhasebe sistemini zihinlerinde kullanmaktadırlar. Günlük hayatta ve gelecek açısından aldıkları kararları ve giriştikleri eylemleri farklı zihinsel hesaplarda kategorize etmektedirler. Yaptıkları/yapacakları işlemleri değerlendirmekte ve kendince belgelemektedirler. İnsanların düşünce sisteminden kaynaklı sahip olduğu bu muhasebe sistemi, beynin doğal olarak geliştirdiği ve bildiği bir sistemdir. Uygulama açısından bakılacak olursa, buna zihinsel muhasebe denilebilir. Bu kapsamda geliştirilen beklenti teorisinin tüketici kararları üzerindeki etkisini inceleyen Richard Thaler (1980, 1985), zihinsel muhasebe kavramını literatüre kazandırmıştır. Bu çalışma, zihinsel muhasebenin kavramsal boyutunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda çalışma, zihinsel muhasebe yaklaşımını genel çerçevesi içinde incelemektedir.