Zapalenie starcze - mechanizmy i szlaki sygnałowe

Abstract

Starzenie się jest złożonym i wieloetapowym procesem, angażującym mechanizmy na poziomie molekularnym, komórkowym i tkankowym. Podczas procesu starzenia się obserwowany jest rozwój przewlekłego, sterylnego stanu zapalnego, który jest określany terminem inflammaging, czyli zapalenie starcze. Zapalenie starcze jest wymieniane jako czynnik ryzyka wystąpienia i progresji chorób przewlekłych, nie tylko tych związanych z wiekiem. Ponadto, zapalenie starcze sprzyja wzrostowi zachorowalności i śmiertelności oraz wpływa na jakość życia osób starszych. Do rozwoju zapalenia starczego przyczynia się starzenie komórkowe oraz zaburzenia w regulacji aktywacji inflamasomów, pracy mitochondriów, autofagii i mitofagii, działania systemu ubikwityna – proteasom i odpowiedzi na uszkodzenia DNA. Powyższe procesy wzajemnie na siebie oddziaływają oraz są modulowane poprzez komórkowe szlaki sygnałowe uczestniczące w regulacji odpowiedzi zapalnej tj.: szlak mTOR, RIG-I, Notch, TGF-b, Ras, oraz regulacja aktywności sirtuin. Szczególną uwagę przypisuje się czynnikowi transkrypcyjnemu NF-kB. Celem pracy jest przedstawienie procesów oraz szlaków sygnałowych leżących u podstaw zapalenia starczego z uwzględnieniem badań klinicznych i eksperymentalnych.