Zakład Pascala (przeł. Marcin Iwanicki i Anna Maria Karczewska)

Abstract

Mianem "zakładu Pascala" określa się pochodzący od Blaise'a Pascala argument za przyjęciem wiary w Boga czy też przynajmniej za podjęciem próby jej przyjęcia. Nazwa ta jest nieco myląca, ponieważ w jednym fragmencie Myśli Pascal zawarł, jak się wydaje, co najmniej trzy różne argumenty, z których każdy mógłby nosić miano "zakładu", tradycyjnie jednak przez "zakład Pascala" rozumie się tylko ostatni z nich. Argument ten stanowi nowatorskie połączenie kilka wątków myślowych: uzasadnienia teizmu; jednego z najwcześniejszych w dziejach zastosowania teorii prawdopodobieństwa i teorii decyzji; pragmatyzmu; woluntaryzmu, czyli tezy, zgodnie z którą wiara zależy od woli; zastosowania pojęcia nieskończoności.Zaczniemy od krótkiego zarysowania tła historycznego, podstaw teorii decyzji oraz niektórych problemów z interpretowaniem Myśli. Następnie wyodrębnimy w tekście trzy główne argumenty. Podobnie jak większość innych komentarzy, nasza analiza skoncentruje się na trzecim z nich. Bardziej techniczne i erudycyjne składniki tej analizy zostaną przesunięte do obszernych przypisów (gdzie umieszczone zostaną również odnośniki do literatury). Wszystkie cytaty pochodzą z fragmentu 233. Myśli, zatytułowanego "Nieskończoność -nicość. Zakład" ** .