Yoğun Bakim Hastalarinda İnflamasyon Beli̇rteçleri̇ni̇n Mortali̇te Tahmi̇ni̇nde Kullanimi

Abstract

Amaç: Yoğun bakım hastalarının beklenilen ölüm oranlarının hesaplanması, mevcut tıbbi durumu acil teşhis ve tedavi gerektirecek hastaların hızlıca belirlenmesi, yoğun bakımların standardizasyonu, hizmet kalitesinin değerlendirilmesi ve sağlanması açısından önemlidir. Bu nedenle mortalite tahmininde geliştirilen ölçekler kullanılmaktadır. Bu çalışmada mortalite prediktörü olabilecek inflamasyon belirteçlerinden C-reaktif protein, prokalsitonin, albümin ve beyaz küre değerlerinin mortalite tahminindeki etkinliğinin araştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Reanimasyon Yoğun Bakım ünitesine Ağustos 2017 ve Ocak 2018 arasında kabul edilen, 18 yaş üstü hastalar prospektif ve gözlemsel olarak incelendi. Hastaların demografik, klinik ve laboratuvar verileri kaydedildi. Acute Physiology and Chronic Health Evaluation-II (APACHE-II) skoru hesaplandı. Skor sonuçları ve yatış anındaki laboratuvar verilerinin yoğun bakım yatış süresi ve yoğun bakım tedavisi sonlanımı ile ilişkisi değerlendirildi. Bulgular: C-reaktif protein, yoğun bakım yatış süresi (p=0.044) ve APACHE-II skoru (p=0.02) ile korelasyon gösterirken; prokalsitonin ise APACHE II skoru ile (p=0.001) korele bulundu. Tüm hastalar değerlendirildiğinde C-reaktif protein (p<0.001) ve prokalsitonin (p=0.004) düzeylerinin ölen hastalarda istatistiksel anlamlı daha yüksek olduğu görüldü. Cerrahi grubundaki hastalar acil ve elektif cerrahi hastaları olarak değerlendirildiğinde; acil cerrahi grubunda, ölen ve sağ kalan hastalardaki C-reaktif protein (p>0.05) ve prokalsitonin (p>0.05) düzeyleri arasında istatistiksel anlamlı fark bulunmazken, elektif cerrahi grubunda ölen hastalarda C-reaktif protein (p=0.011) ve prokalsitonin (p=0.017) değerleri istatistiksel anlamlı daha yüksek idi. Medikal hasta grubu incelendiğinde ise ölen hastalarda C-reaktif protein değeri (p=0.001) istatistiksel anlamlı daha yüksek iken, albümin (p<0.001) değeri istatistiksel anlamlı düşük idi. Sonuç: Bu çalışmada elde edilen verilere göre C-reaktif protein ve prokalsitonin değerlerinin mortalite tahmininde iyi bir belirteç olarak kullanabileceği düşünülmektedir. Elektif cerrahi sonrasında yoğun bakıma kabul edilen hastalarda C-reaktif protein ve prokalsitonin değerlerinin; medikal hasta grubunda ise C-reaktif protein, albümin ve APACHE-II skorunun birlikte değerlendirilmesiyle, daha yüksek olasılıkla mortalite tahmini yapılabileceğini düşünmekteyiz.