Yeni bir 4-boyutlu tedarik zinciri sisteminde hiperkaos

Abstract

Tedarik zinciri, müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilmek için hammadde tedarikinden başlayarak müşteriye ürün teslimine kadar devam eden tüm süreçlerdeki birçok faktörün etkisi altında olması bakımından karmaşık ve kaotik bir yapıya sahiptir. Kaotik tedarik zinciri, sistemi oluşturan değişkenlerin beklenmedik bazı davranışlar sergilemesi ve bu davranışların uzun süreli tahminlerinin yapılamaması anlamına gelmektedir. Literatürde farklı tedarik zinciri sistemlerinin matematiksel modelleri oluşturularak kaotik yapılarının incelendiği çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmada ilk kez daha önce sunulan bir tedarik zinciri modelinin talep durum denklemine lineer kontrolör eklenmiş ve oluşturulan bu yeni tedarik zinciri sisteminin hiperkaotik davranış sergilediği görülmüştür. Elde edilen yeni 4 boyutlu hiperkaotik sistemin Matlab-Simulink programı kullanılarak sayısal analizleri yapılmış ve hiperkaotik davranışı faz portreleri ile ortaya konmuştur. Faz portresinde krank mili ya da çok katlı kelebek kanadı gibi bir şekle benzeyen kaotik bir çekici oluştuğu gözlemlenmiştir. Çalışmanın sonucunda tedarik zinciri sisteminde farklı davranışların meydana gelmesine neden olan yeni terimin müşteri sadakati olarak tanımlanabileceği vurgulanmıştır.