Yardımcı Eczacılık Uygulamasının Eczacılık Fakültesi Öğrencileri Perspektifinden GZFT Analizi İle Değerlendirilmesi: Odak Grup Çalışması

Abstract

Bu çalışmada ülkemizde 6308 sayılı Kanun ile yürürlüğe giren ve oldukça tartışılan, eczacıların eczane açmadan önce bir yıl eczacı mesul müdürün yanında serbest eczanede ya da hastane eczanesinde çalışma zorunluluğu getiren yardımcı eczacılık uygulaması ele alınmıştır. Çalışmada eczacılık öğrencileri perspektifinden bu uygulama hakkındaki görüşler bilimsel olarak değerlendirilmiş olup güçlü ve zayıf yanlar, fırsat ve tehditler (GZFT) belirlenerek eczacılık hizmetlerinin daha verimli olmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma kapsamında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 5. Sınıfında okumakta olan öğrenciler ile bir odak grup görüşmesi yapılmıştır. Odak grup görüşmesine 11 öğrenci katılmış olup, görüşme yaklaşık bir saat sürmüştür. Görüşmede öğrencilere yarı yapılandırılmış sorular yöneltilerek öğrencilerin uygulama hakkındaki düşünceleri GZFT analizi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bulgular: Görüşme kayıtlarının çözümlenmesinin ardından öğrenci görüşleri doğrultusunda uygulamanın güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditleri belirlenmiştir. Odak grup görüşmesinden elde edilen veriler sonucunda uygulamanın güçlü yanının öğrencilere deneyim kazandırması olduğu tespit edilmiştir. En zayıf yanlarının ise uygulamaya katılan eczane sayılarındaki yetersizlik ve denetimlerdeki eksiklikler olarak belirlenmiştir. Sonuç: Bu çalışmadan elde edilen sonuçların, gelecekte yardımcı eczacılık uygulaması ile ilgili yapılacak düzenlemeler için bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir Anahtar Kelimeler: Eczacılık, GZFT analizi, Odak grup, Yardımcı eczacılık uygulaması ABSTRACT Objective: In this study, the assistant pharmacist practice has come into force with the Law no. 6308 and requires pharmacists to work in a community pharmacy or hospital pharmacy for one year near a pharmacist before opening a pharmacy was evaluated. In this study, opinions about this practice from the perspective of pharmacy students have been scientifically evaluated and strengths, weaknesses, opportunities, and threats (SWOT) have been determined to contribute to the efficiency of pharmaceutical services. Method: Within the scope of this study, a focus group interview was conducted with the students in the 5th grade of Van Yüzüncü Yıl University Faculty of Pharmacy. 11 students participated in the focus group interview and it took nearly one hour. In the interview, semi-structured questions were asked to the students and their thoughts about the practice were evaluated by the SWOT analysis frame. Results: Following the analysis of interview records, strengths and weaknesses, opportunities and threats of the practice were determined in line with the students' opinions. As a result of the data obtained from the focus group interview, it was found that the strength of the practice was providing experience to students. On the other hand, the weaknesses were identified as insufficiency in the number of pharmacies participating in the practice and deficiencies in audits. Conclusion: It is thought that the results gathered from t...

Türki̇ye’de Yardimci Eczacilik Uygulamasi: Eczacilarin Perspekti̇fi̇

“…Osmanlı Devletinde eczacılık mesleği ile ilgili düzenlemeler ilk defa 1850'li yıllarda yapılmaya başlanmış [1] ve süreç içerisinde birçok değişikliğe uğramıştır [2]. Cumhuriyetin ilanından sonra "İspençiyari Ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu" (1928/1262) [3] ve "Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun" (1953/6197) [4] ile eczacılık mesleğinin ilk kanunları yürürlüğe girmiştir.…”

“…Cumhuriyetin ilanından sonra "İspençiyari Ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu" (1928/1262) [3] ve "Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun" (1953/6197) [4] ile eczacılık mesleğinin ilk kanunları yürürlüğe girmiştir. Son değişiklik ise 2012 yılında 6308 sayılı "Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun ile Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile yapılmıştır [2]. Bu kanun ile toplum eczanesi açmak ve ya toplum eczanelerinde mesul müdürlük yapmak isteyen eczacılık fakültesi mezunlarına, en az bir yıl süre ile bir mesul müdür eczacı yanında toplum eczanesinde yardımcı eczacılık yapma şartı getirilmiştir.…”

“…Kanunun yürürlüğe girdiği 2012 yılında eczacılık fakültelerine yerleşmiş olan ve bu yıl üniversite sınavına girip kazanacak olanlar muaf tutulmuştur [5]. Kanunun 2013 yılı sonrasında eczacılık fakültelerine girecek öğrenciler için bağlayıcılığı bulunmaktadır [2]. Bu değişikliğin temel nedeninin, 2001 yılında 8 olan eczacılık fakültesi sayısının 2012 yılında 17'ye yükselmesi sonucu [6] toplum eczanelerinde yaşanan ekonomik sıkıntılara çözüm bulmak ve eczane sayısının artmasıyla ortaya çıkacak sorunları azaltmak [7] olduğu ifade edilmektedir.…”

“…Ayrıca, 2014 yılında yayınlanan "Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmeliğin" 16. Maddesi ile yıllık satış hasılatı ve reçete sayısı belli bir limitin üzerinde olan toplum eczanelerinin talep olması halinde yardımcı eczacı çalıştırmalarını zorunlu kılmıştır [2].…”

“…Hazırlanan yeni kanun ve yönetmelikler her ne kadar bazı haksızlıklara neden oluyor olarak görünse de, aslında hali hazırda hizmet vermeye devam eden toplum eczaneleri koruması ve hizmetin gelecekte aksamaması açısından önem arz etmektedir. Yürürlüğe girdiği tarihten itibaren birçok mesleki ortamda tartışmalara neden olan kanun [2] literatürde bilimsel açıdan sadece bir çalışmada ele alınmıştır [2]. Türkiye'de uygulamaya alınan yardımcı eczacılık uygulamasına benzer düzenlemeler Amerika Birleşik Devletleri [11] ve Avrupa Birliği ülkelerinde de 1-5 yıl arası sürelerde uygulanmaktadır [12].…”