Yanan orman alanlarının rehabilitasyonu ve yangına dirençli ormanlar tesisi projesi (YARDOP) üzerine bir inceleme

Abstract

ÖzBu çalışmada, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) tarafından yürütülen "Yanan Orman Alanlarının Rehabilitasyonu ve Yangına Dirençli Ormanlar Tesisi Projesi (YARDOP)", bazı bilimsel araştırmaların bulguları ve sonuçları ışığın-da incelenmiştir. YARDOP yoluyla, yanmış ve yangına hassas alanların farklı ilkelerle yangına karşı fiziksel direncinin arttırılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda YARDOP alanlarında Ulaşım Tesisleri, Yangın Durdurma (Müda-hale) Alanları ve Yangın Zayıflatma Alanları yanında, orman ile yerleşim yeri (YOAT) ve ziraat arazisi (ZOAT) ara yüzlerinde tesisler yapılmaktadır. Çalışmada ilk olarak YARDOP'daki Ulaşım Tesisleri ile orman yangını koşulları arasındaki ilişkiler ele alınmış, ardından Yangın Durdurma Alanlarındaki farklı vejetasyon yönetim yaklaşımları-nın etkileri ortaya konmuştur. Daha sonra Yangın Zayıflatma Alanları; aralama, budama vb. silvikültürel işlemlere dayalı olarak incelenmiştir. Sonrasında YOAT ve ZOAT alanlarında orman yangınları sürecinde karşılaşılabilecek risklere değinilmiştir. Bunu takiben en fazla bilinen yanıcı madde azaltma teknikleri olarak ifade edilebilecek denetimli yakma, silvikültürel müdahaleler, vejetasyon kesme, hayvan otlatması ve kimyasal mücadele teknikleri açık-lanmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise konuyla ilgili mevcut bilgi boşluklarına, gelecekteki araştırma konularına ve genel önerilere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Orman, yangın, yanıcı madde, YARDOP, yangın araştırmaları. A review of the rehabilitation of burned areas and the establishment of forest with fire-resistant species project (YARDOP) AbstractIn this study, "Rehabilitation of Burned Areas and the Establishment of Forest with Fire-resistant Species Project" called YARDOP, implemented by General Directorate of Forestry (GDF) was evaluated based on the available literature. The objective of YARDOP is to increase the physical resistance of burned and fire sensitive forest areas against fires. For this purpose, Transport Service Areas, Fire Intervention Zones, Fire Weakening Zones have been established between the wildland-urban interfaces (YOAT) and wildland-agricultural areas interfaces (ZOAT) in YARDOP areas. This study begins with the explanation of relations between YARDOP Road Corridors and forest fire conditions. The study continues with the effects of different vegetation management approaches in YARDOP Fire Intervention Zones. YARDOP Fire Weakening Zones are then analyzed, mainly based on several silvicultural treatments such as thinning and pruning. In addition, fire ignition risk during a wildland fire in YOAT and ZOAT areas was also evaluated. Then, the most known fuel reduction techniques, including prescribed burning, silvicultural treatment, vegetation removing, grazing and applications of chemicals were explained and finally knowledge gaps, future research needs, and general suggestions were presented. Keywords

Review on Rehabilition of Burning Areas and Fire Resistant Forests Project in Karaisali Forest Management Directorate

“…YARDOP ile yapılan ulaşım tesisleri orman içine ulaşılabilirliği sağlamak suretiyle, insanların neden olduğu yangınların çıkması olasılığını da arttırmakta olup, bu yönüyle orman yangınlarının ilk tutuştuğu çıkış noktasını da temsil edebilecektir (Yılmaz, 2016). Bu ulaşım yolları sayesinde insanların orman içlerine girmesi daha da kolaylaşarak, yol kenarları sürekli olarak insan müdahalesine maruz kalacaktır.…”

“…Sonuçta toprakta meydana gelen infiltrasyon kapasitesindeki azalmaya bağlı olarak yüzeysel akışın artmakta ve erozyon problemi oluşmaktadır (Batey, 2009 Çalışmalara karşı bazı bölgelerde sosyal tepkiler oluşmuş ve genişliği 100 m'yi bulan şeritler açılarak buralara servi ve bölgenin yetişme ortamına uygun yapraklı türlerin dikilmesi, diri örtü sorunları, yüksek bakım maliyetleri, toprak erozyonu, yaban hayatı habitat bozulması, uygulandığı yerdeki meşcere gelişim çağları vb. konularda meslek kamuoyunda eleştiriler gündeme gelmiştir (Coşkuner, 2014;Güngöroğlu vd., 2014;Bilgili ve Coşkuner, 2015a "Özellikle yanıcı madde azaltma işlemlerinin orman alanlarında olduğu kadar, orman içi ve kenarı yerleşimlere komşu YOAT ve ZOAT alanlarında da uygulanması, can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından önemli olduğu düşünülmektedir" (Yılmaz, 2016).…”

“…Nitekim flora çeşitliliğinin ve bolluğunun en fazla arttığı alan, orman yolunun 0-20 m kenar etkisine sahip alanlardır (Marcantonio vd., 2013). Diğer yandan yollar habitat parçalanması, habitat kaybı, koridor oluşturma, kenar etkileri, engelleme ve trafik ölümleri yoluyla fauna çeşitliliğini ve bolluğunu olumsuz etkilemektedir (Jaarsma vd., 2006;Yılmaz, 2016).…”