Wypalenie zawodowe w zawodach zaufania społecznego

Reflections on the ethical challenges of individual psychological intervention

“…W przypadku pomagania osobom zdrowym psychologiczny problem jednostki polega albo na tym, że nie potrafi ona w sposób zadowalający sprostać stawianym jej zadaniom rozwojowym [11,12] albo na tym, że dostrzega ona nieskuteczność swojego działania w obliczu własnych oczekiwań wobec siebie i ma z tego powodu poczucie dyskomfortu [2,3]. Może ona przybierać różne formy [7,9,[12][13][14][15]: poradnictwa psychologicznego w zakresie rozwiązywania normatywnych reakcji kryzysowych czy podejmowania ważnych decyzji życiowych, identyfikacji zasobów osobistych i społecznych, diagnozowania zainteresowań i predyspozycji, opieki nad ludźmi potrzebującymi wsparcia w polepszeniu swoich relacji z bliskimi, interwencji kryzysowej, resocjalizacji, psychoedukacji (szczególnie w zakresie wiedzy o typowych problemach rozwojowych czy przebiegu choroby), pomocy psychopedagogicznej, socjoterapii, udziału w grupach samopomocowych, coachingu, treningu funkcji poznawczych, asertywności czy umiejętności interpersonalnych, radzenia sobie ze stresem itp. Oddziaływania psychospołeczne są stosowane także w zapobieganiu zaburzeniom zdrowia (promocja zachowań prozdrowotnych i prewencja) i we wspieraniu leczenia chorób somatycznych i psychicznych.…”

“…Komunikacja wówczas może być w większym stopniu polem negocjowania władzy i tworzenia interakcyjnej tożsamości uczestników niż budowania relacji interpersonalnych [26]. Elementem realizacji roli zawodowej psychologa jest w mniejszym lub większym stopniu nieintencjonalne naruszenie dóbr osobistych jednostki: jej prawa do intymności, prywatności, poufności, tajemnicy osobistej, tajemnicy korespondencji 13 , samodecydowania i autonomii [27,28]. Osoby korzystające z usług psychologa zazwyczaj wyrażają na to zgodę, bo albo są zmuszone poddać się badaniu w efekcie określonych przepisów albo mają nadzieję na uzyskanie pomocy -co jednak nigdy nie powinno zwalniać psychologów od rozważnego z niej korzystania i minimalizacji naruszania tych praw [27].…”

“…Skorzystanie z usług specjalistów nie jest łatwą decyzją: wizyty u psychologa czy psychiatry stanowią powód do zakłopotania, wstydu, stygmatyzowania i dyskredytacji [7,27,29]. Biorąc pod uwagę aspekt psychologiczny relacji pomagania (leczenia) oraz przyjęcia za fundamentalną zasadę etyczną prymatu autonomii pacjenta asymetria w tym aspekcie przesunęła się w kierunku pacjenta (klienta) 14 . Zmniejszaniu asymetrii (dystansu) sprzyja także tworzenie przepisów w rodzaju praw pacjenta 15 czy powołanie urzędu Rzecznika Praw Pacjenta [31].…”

“…Zmniejszaniu asymetrii (dystansu) sprzyja także tworzenie przepisów w rodzaju praw pacjenta 15 czy powołanie urzędu Rzecznika Praw Pacjenta [31]. Ograniczeniem asymetrii 13) Są one narzędziem realizacji prawa do godności jednostki, będącego podstawą budowania sensu życia, a wskaźnikiem zaspokojenia potrzeby godności jest poczucie własnej wartości [28]. 14) Jest to większa zasługa starań pacjentów (klientów) niż specjalistów, choć przecież więcej zależy od tych drugich 15) W roku 1994 w Amsterdamie przygotowano wzorcowy model Deklaracji praw pacjenta, na którym oparto pierwszą Kartę praw pacjenta.…”