Wpływ sprawności funkcjonowania pamięci roboczej na powstawanie fałszywych wspomnień

Abstract

Abstrakt. Celem prezentowanych badań było określenie, czy sprawność funkcji pamięci roboczej jednostki (working memory, WM) wpływa na skłonność do wytwarzania fałszywych wspomnień. Do operacjonalizacji terminu "fałszywe wspomnienia" wykorzystano klasyczny paradygmat słów skojarzonych (DRM paradigm;Deese, 1959;McDermott, Roediger, 1995), którego adaptację przeprowadzono na potrzeby pracy. Funkcje WM zdefiniowano za Miyake i Shah (1999) jako: (1) przerzutność uwagi, (2) aktualizacja treści oraz (3) hamowanie reakcji. W badaniach wzięło udział 94 studentów Uniwersytetu Łódzkiego w wieku 19-26 lat (M = 20; SD = 1,735). Do pomiaru pamięci roboczej wykorzystano komputerowe zadania SWATT oraz MEMATT w opracowaniu A. Chuderskiego, a fałszywych przypomnień -prezentację list słów skojarzonych. Porównanie wyników pozwala stwierdzić, że sprawność WM istotnie wpływa na liczbę fałszywych wspomnień u osób badanych, co wyrażało się doborem adekwatnej strategii decyzyjnej. Stosowanie refleksyjnej strategii powodowało powstanie mniejszej liczby fałszywych przypomnień, ale było związane z popełnianiem większej liczby błędów ominięcia, niż w przypadku strategii impulsywnej. Otrzymane wyniki tłumaczono jako przejaw głębszego przetworzenia informacji przez osoby refleksyjne (Craik, Lockhart, 1972). Stosowanie refleksyjnej strategii interpretowano jako wyraz sprawnej polityki przydzielania zasobów przez WM (Kahneman, 1973). Udało się też zbudować model regresji, pozwalający na predykcje spadku liczby fałszywych wspomnień o 45,5% w przypadku zmiany strategii decyzyjnej z bardziej impulsywnej w kierunku bardziej refleksyjnym.Słowa kluczowe: pamięć, pamięć robocza, uwaga, paradygmat list słów skojarzonych, DRM, fałszywe wspomnienia, poziomy przetwarzania, alokacja zasobów.