Wpływ romantyzmu na fińskie imiennictwo osobowe

Abstract

W artykule nakreślono wpływ romantyzmu narodowego na rozwój fińskiego imiennictwa osobowego i jego nowy kształt. Przedstawiono główne tendencje obecne w procesie kreacji, modyfikacji, transferze i fennicyzacji imion oraz nazwisk. Ówczesne akty onimotwórcze implikowane były takimi czynnikami pozajęzykowymi o charakterze spajającym wspólnotę, jak: narodowe przebudzenie; mentalnościowe dążenia do samookreślenia i ukształtowania własnej tożsamości oraz wzmocnienia narodowej świadomości; powrót do korzeni (przydanie mitografii nowych znaczeń, duma wspólnotowościowa) itd. Fenomen ugruntowania się „romantycznych imion” jako specyficznej warstwy fińskiej antroponimii pokazano jako skorelowanie z historyczno-kulturowym procesem dziejowym, którego elementami są: restytucja dziedzictwa narodowego (kulturowego, językowego), apologia fińskości, nobilitacja patriotyzmu, uzewnętrznianie narodowego indywidualizmu itd. Analizą zostały objęte imiona osobowe, używane i tworzone zarówno w dobie romantycznej (np. Rauha, Suometar, Aimo, Heimo, Kullervo, Onni, Toivo), jak i w czasach późniejszych, a będące sukcesją romantyzmu. Symboliczne miejsce w fińskim antroponimikonie zajmują imiona zaczerpnięte z eposu „Kalevala” oraz dziedzictwa folkloru karelo-fińskiego. Materiał imienniczy został wyekscerpowany z fińskiej literatury przedmiotu. Autorka formułuje następującą tezę: fińskie „romantyczne” imiennictwo osobowe konstytuuje narodowy onimiczny obraz świata. Analiza imiennictwa prowadzi do wniosku, że mimo dokonujących się w Finlandii transformacji społeczno-kulturowych oraz tendencji globalizacyjnych i glokalizacyjnych nie straciły na prestiżu i frekwencji tradycyjne, rdzenne imiona fińskie.