Wobec dogmatyzmu. Zachodni marksizm, „The Making of the English Working Class” i komunistyczne historiografie w NRD, Czechosłowacji i Polsce 1948–1990

Abstract

Mimo zawrotnej kariery książki E.P. Thompsona The Making of the English Working Class (1963) poza Wielką Brytanią, recepcja Thompsonowskich kategorii i koncepcji – czy też, szerzej, zachodniej myśli marksistowskiej – w krajach byłego bloku wschodniego pozostaje zagadnieniem wciąż mało znanym. Tematem artykułu są reakcje historyków z NRD, Polski i Czechosłowacji na próby podważenia oficjalnego stanowiska marksistowskiej ortodoksji. Na przykładzie pracy Thompsona autor omawia zarówno recepcję zachodnich inspiracji za żelazną kurtyną, jak i jej brak. Umieszczając ten wycinek historii historiografii w szerszym kontekście zmieniającego się krajobrazu politycznego krajów Europy Środkowo-Wschodniej po drugiej wojnie światowej, tekst wskazuje na paradoksy powojennego krążenia idei.