'Walking - not to walk away!': Activism and emigration from the perspective of the protestors Against dictatorship

Abstract

Sažetak: Namera ovog rada je da ispita karakteristike odnosa između političkog aktivizma i planova za emigraciju među učesnicima protesta Protiv diktature. Anketno istraživanje učesnika protesta je sprovedeno u tri grada -Beogradu, Nišu i Subotici (N=175), tokom proleća 2017. godine. U radu se polazi od teorijskog modela "izlazakglas" (exit-voice) koji je razvio ekonomista Albert Hiršman (1970). Primenjen u političkom kontekstu, ovaj model dovodi u vezu politički aktivizam i planove za iseljenje na takav način da je, ukoliko postoji prostor za javno iskazivanje nezadovoljstva, sklonost emigraciji manja. S druge strane, u slučaju visokog stepena nezadovoljstva društvenim prilikama i nemogućnosti da se kroz dostupne mehanizme političke participacije na njih utiče, jedan deo građana će odlučiti da se odseli. Nalazi istraživanja pokazuju da su učesnici protesta Protiv diktature politički aktivniji u odnosu na opštu populaciju. Oni češće potpisuju peticije, protestuju, štrajkuju, kontaktiraju predstavnike vlasti i doniraju novac za različite svrhe. Drugim rečima, učesnici protesta čine samo jezgro aktivnog građanstva u Srbiji. Ipak, ni razmišljanja o emigraciji im nisu strana. Većina ispitanika je tu opciju razmatrala a iseljenju su posebno skloni mladi, studenti i radno aktivni. S obzirom na važnost postojanja aktivnog građanstva za razvoj demokratije, visoka sklonost emigraciji učesnika protesta Protiv diktature je nešto što zabrinjava. Iako se fleksibilniji oblici političkog aktivizma (učešće u protestima, okupaciji javnih prostora, štrajkovima itd.), suprotno očekivanjima, nisu pokazali statistički značajno povezanim sa planovima za emigraciju, aktivni angažman kroz političke organizacije izdvojio se kao činilac koji smanjuje šanse preseljenja u drugu zemlju, što delimično potvrđuje pretpostavke izvedene na osnovu Hiršmanovog modela. Ključne reči: politički aktivizam, emigracija, protest Protiv diktature, Srbija 1 Jedna od poruka koja se mogla videti u toku protesta. 2 Ovaj rad je nastao u okviru projekta "Izazovi nove društvene integracije u Srbiji: koncepti i akteri" (ev. broj 179035) koji finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije. 3 Kontakt sa autorkom: vjelisaveta@gmail.com. ORIGINALNI NAUČNI RAD Primljeno: 16.11.2018. Prihvaćeno za objavljivanje: 20.12.2018. "Šetam da ne emigriram!": aktivizam i emigracija iz perspektive učesnika protesta Protiv diktature Jelisaveta Petrović CM : Communication and Media XIII(44) 35-56 © 2018 CDI Jelisaveta Petrović CM : Communication and Media XIII(44) 35-56Abstract: The aim of this paper is to examine the characteristics of the relationship between political activism and plans for emigration among the participants of the protest Against dictatorship. A survey of the protest participants was conducted in three cities -Belgrade, Nis and Subotica (N = 175), during the spring of 2017. The paper starts from the " exit-voice" theoretical model, developed by economist Albert Hirschman (1970). Applied in a political context, this model links polit...