Vermoeidheid gezien vanuit het perspectief van de neurofysioloog

Abstract

SamenvattingVermoeidheid is meestal gerelateerd aan een verrichte inspanning. Bij vermoeidheid als klacht is de relatie met inspanning vaak onduidelijk of zelfs geheel afwezig. Inspanningsfysiologisch gesproken is vermoeidheid een afname van de maximale krachtgenererende capaciteit van de spier. Dit kan zijn oorsprong hebben in verschillende niveaus van het zenuwstelsel, van motorische cortex en ruggenmerg tot neuromusculaire overgang , in de spiermembraan en in het spiermetabolisme. Men spreekt wel van perifere vermoeidheid en centrale vermoeidheid. Het best bestudeerd is de perifere vermoeidheid, maar de laatste decennia is de interesse in centrale vermoeidheid toegenomen. Bij inspanning voltrekken zich veranderingen op vrijwel alle niveaus van het zenuwstelsel, en het is soms moeilijk te onderscheiden of die een aanpassing aan de inspanning zijn dan wel een gevolg ervan. De relatie tussen deze veranderingen en vermoeidheidsklachten bij patiënten is nog te weinig onderzocht. IntroductieVermoeidheid is een fenomeen dat iedereen kent en dat meestal gerelateerd is aan een verrichte inspanning. Als een patiënt klaagt over vermoeidheid, is er echter meestal sprake van een complex multidimensionaal symptoom dat niet zo makkelijk te evalueren is en waarbij de relatie met inspanning vaak onduidelijk of zelfs geheel afwezig is. In de fysiologie, met name de inspanningsfysiologie, is vermoeidheid gedefinieerd als een afname van de maximale krachtgenererende capaciteit van de spier. Vermoeidheid is altijd een tijdgerelateerd fenomeen.1 De afname van de maximale willekeurige kracht wordt meestal in percentages uitgedrukt. Fysiologische vermoeidheid wordt niet noodzakelijkerwijs vergezeld door zelf ervaren vermoeidheid, en andersom is dit ook niet altijd het geval.