Vergi̇ye Gönüllü Uyumu Etki̇leyen Sosyal Faktörleri̇n Vergi̇ Tahsi̇lat Oranlari İle İli̇şki̇si̇: Doğu Karadeni̇z Bölgesi̇ndeki̇ Seçi̇lmi̇ş İllerde Bi̇r Araştirma

Abstract

Geçmişten günümüze ülkemizde vergi, devletin en önemli finansman kaynağı olduğundan devlet için son derece önemli bir yere sahiptir. Vatandaşlar açısından ise gelir, servet ve harcamalarda daralmaya sebep olması, kişisel karşılığı bulunmaması ve zorla tahsil edilmesi gibi nedenlerden dolayı vergiye gönüllü uyum kolay olmayabilir. Devlet vergiye gönüllü uyumu sağlayabilirse, kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için ihtiyaç duyduğu finansal kaynağa daha rahat ulaşabilecektir. Yapılan çalışmalar, ekonomik ve mali faktörlerin olduğu kadar sosyal faktörlerin de vergiye gönüllü uyumu arttırabileceğini göstermektedir. Vergiye gönüllü uyumu arttıracak sosyal faktörler arasında vergi bilinci, vergi ahlakı ve vergi konusunda kamu otoritesine duyulan güven konuları yer almaktadır. Bu çalışmada söz konusu konuların Doğu Karadeniz Bölgesi'nde seçilmiş illerde (Samsun, Trabzon ve Giresun) yaşayan vatandaşların yaş, cinsiyet, eğitim durumu ve gelir seviyeleri gibi demografik faktörlerle ve bu illerdeki vergi tahsilat oranlarıyla ilişkisi incelenmiştir. Demografik faktörlere göre vatandaşların vergi bilinci, vergi ahlakı ve vergi konusunda kamu otoritesine duyulan güven konularına ilişkin anlamlı farklılıklar tespit edilmiş, bunun yanı sıra illerin vergi tahakkuk ve tahsilat oranları ile de sonuçların uyumlu olduğu tespit edilmiştir.

Vergi̇ Uyumunu Etki̇leyen Faktörleri̇n Dematel Yöntemi̇ İle Anali̇zi̇: Kütahya İli̇ Örneği̇

“…Sonuçta yapılan regresyon analizi ile etnosentrizm ile gönüllü vergi uyumu arasında doğrudan bir ilişki olmadığı, etnosentrizmin vergi algısını etkileyerek gönüllü vergi uyumu üzerinde dolaylı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ömür & Bellikli (2019) Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan seçilmiş illerde vergiye gönüllü uyumu etkileyen sosyal faktörlerin vergi tahsilat oranları ile ilişkisi incelenmesidir.…”