Vasoplegic versus septic shock in cardiac surgery. Possibilities of differentiating between them and implementing appropriate therapy

Abstract

Among patients undergoing on-pump cardiac surgery (cardiopulmonary bypass -CPB), there is a population of patients who, shortly after the end of the procedure (and CPB), exhibit symptoms of generalized hypotension related to very low systemic vascular resistance, the treatment of which requires very large doses of vasoconstrictors. This clinical condition is known as vasodilatation or vasoplegic shock (a distributive shock). Risk factors of postoperative vasoplegia such as initial patient condition, preoperative pharmacotherapy, cardiac procedure type, extracorporeal perfusion, the activation of intrinsic mechanisms leading to vasodilatation, and infectious factors (complicating the previously "sterile" vasoplegia course) should be taken into consideration when planning the treatment and aiming to improve the postoperative outcome. Whether vasoplegia is of infectious or sterile etiology remains the big issue which dictates postoperative therapy: empirical antibiotic de-escalation therapy vs. standard perioperative antibiotic prophylaxis. Key words: vasoplegia, septic shock, CPB, antibiotic prophylaxis. StreszczenieW kardiochirurgii z użyciem krążenia pozaustrojowego (cardiopulmonary bypass -CPB) obserwuje się populację pacjentów, u których w krótkim okresie po zakończeniu zabiegu (oraz CPB) występują objawy uogólnionej hipotensji związanej z bardzo niskim oporem obwodowym wymagającym zastosowania w terapii bardzo dużych dawek leków wazokonstrykcyjnych. Taki stan kliniczny określa się mianem wstrząsu wazodylatacyjnego lub wazoplegicznego (wstrząs dystrybucyjny). Istotnym problemem w leczeniu tego zespołu jest identyfikacja czynników ryzyka związanych z przedoperacyjnym stanem klinicznym pacjenta, prowadzoną terapią lekową, samym zabiegiem kardiochirurgicznym i jego rodzajem, prowadzeniem perfuzji w krążeniu pozaustrojowym, jak również aktywacją wewnątrzustrojowych mechanizmów powodujących wazodylatację oraz czynnikami infekcyjnymi wikłającymi "sterylny" przebieg wazoplegii. Odpowiedź na pytanie, czy jest to wstrząs wazodylatacyjny czy już wstrząs septyczny, implikuje wdrożenie adekwatnej terapii -empirycznej antybiotykoterapii deeskalacyjnej lub standardowej profilaktyki okołooperacyjnej. Słowa kluczowe: wazoplegia, wstrząs septyczny, krążenie pozaustrojowe, antybiotykoterapia.