Vali’nin Portresi: Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın Görsel Temsilleri

Abstract

Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Fransa’nın Mısır’ı işgali sırasında gösterdiği başarılar neticesinde Osmanlı hükümeti tarafından Mısır valisi olarak atanmıştır. Valiliği sırasında başlattığı isyan bastırılamamış ve özerk bir statüde Mısır’da hükümdar gibi davranmıştır. Mısır için bir modernite çağı olarak kabul edilen döneminde Avrupa’ya öğrenci göndermek, modern sulama sistemleri ile bölgenin tarımını geliştirmek, silah fabrikaları kurarak modern teçhizatlı bir modern ordu kurmak gibi birçok konuda yeni bir çağın habercisi olmuştur. Yaptırdığı dini ve sivil mimari eserlerde Avrupa ve Osmanlı üsluplarını yerel değerler ile birleştirmesini bilmiş özellikle saraylarında Osmanlı barok yorumlu bezemelere yer vermiştir. Çok sayıdaki portrelerinde geleneksel Osmanlı-Rumeli kıyafetleri ile betimlenen paşanın bir kıyafet reformuna gitmediği, çağdaşı Osmanlı ve İran’daki Müslüman hükümdarların izlediği 19. yüzyılın yeni portrecilik anlayışını benimsemediği anlaşılır. Bu anlamda bir Osmanlı ayanı gibi davranan paşanın portreleri genellikle yabancı ressamlar tarafından yapılarak 19.yüzyılın ilk yarısında Mısır’ı anlatan kitapların içinde yer almıştır. Az sayıdaki davetli Avrupalı ressam tarafından tuval üzerine yağlı boya tekniğindeki portreleri Mısır ve Avrupa müzelerine dağılmıştır.