Valdimar Jóhannsson’ın Kuzu (2021) filminde farklılığın yitimi ve kurban bunalımı

Abstract

Bu makale, Valdimar Jóhannsson’un yönetmenliğini ve senaristliğini yaptığı uzun metrajlı ‘Kuzu’ (Lamb, 2021) filmini, Fransız antropolog ve filozof René Girard’ın “Şiddet ve Kutsal” adlı kitabında, içeriklerini gayet muazzam bir şekilde oluşturduğu ‘farklılığın yitimi’, ‘kurban bunalımı’ ve ‘ikame kurban’ kavramlarıyla birlikte okumayı amaçlamaktadır. Girard, ilgili kitabında şu radikal önermede bulunuyor; insan toplumlarının -kökensel-kurucu- tüm kültürel kurumlarının kaynağında bir kurucu şiddet söz konusudur ve bu şiddet kutsal olanla örülüdür. Dahası, şiddetin kaynağında kutsal bulunur. Girard, ilgili kitabının tamamında, sosyolojiden, psikanalizden, etnolojiden ve antropolojiden yararlanarak şiddet ve kutsalın evrensel düzeyde damgasını vurduğu ilk kültürel ve toplumsal kurumlara bir açıklama getirmek amacıyla, mitolojilerden, ilkel dinlere, oradan tragedyalara ve edebiyata yol boyunca temsil edildiği biçimiyle şiddeti araştırıyor.