Uykusuzluk, Akilli Telefon Bağimliliği, Bi̇li̇nçli̇ Farkindalik Ve Akran Etki̇si̇ne Di̇renme Arasindaki̇ İli̇şki̇ler

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, ergenlerde akıllı telefon bağımlılığı ile uykusuzluk arasındaki ilişkiyi incelemek ayrıca bu ilişkide bilinçli farkındalık ve akran etkisine direnmenin yordayıcı rolünün olup olmadığını belirlemektir. Bu araştırma, bir ilişkisel tarama modeli olarak yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Konya’nın farklı liselerinde öğrenim gören 370 öğrenciden oluşmaktadır. Yapılan analizlerden elde edilen bulgular incelendiğinde, ergenlerin akıllı telefon bağımlılıklarının uykusuzluğu pozitif yönde ve anlamlı düzeyde, akran etkisine direnmenin ise akıllı telefon bağımlılığını negatif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Son olarak bilinçli farkındalığın akran etkisine direnmeyi pozitif, akıllı telefon bağımlılığını ve uykusuzluğu ise negatif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Bulgular bir bütün olarak değerlendirildiğinde, ergenlerin bilinçli farkındalığı arttıkça akran etkisine daha fazla direnebildikleri ve böylece akran etkisine bağlı olarak ortaya çıkabilecek akıllı telefon bağımlısı olma risklerinin de düştüğü görülmektedir. Nihayetinde, akıllı telefon bağımlılığından kaynaklı olarak ortaya çıkabilecek uykusuzluk sorunlarının azalmasında bilinçli farkındalığın ve akran etkisine direnmenin hem doğrudan hem de dolaylı rolleri vardır. Elde edilen bulgular alanyazın doğrultusunda tartışılarak araştırmacı ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.