URS Sonrası Stent Yerleştirme: Gerçekten Gerekli Mi?

Abstract

GirişÜ reteral taşların tedavisi teknolojinin ilerlemesine paralel olarak gelişmektedir (1). Ekstrakorporeal taş kırma (ESWL) ve üreteroskopi en sık başvurulan yöntemlerdir. Çoğu üroloji uzmanı üreteroskopi sonrası rutin olarak stent yerleştirmektedir. Stent yerleştirilmesindeki ana amaç taşın kırılması veya balon dilatasyonu sonrası meydana gelebilecek olan, üreteral ödeme bağlı postoperatif renal koliği azaltmak ve üreteral darlık riskini düşürmektir (2). Stent yerleşti-rilmesi ile rezidü taş kırıntılarının üreterin pasif dilatasyonu ile daha kolay düşürülmesi amaçlanmaktadır (3). Ek olarak stentle böbreğin fonksiyonunun korunduğu, postoperatif ağrının da azaldığı görülmektedir (4).Ancak stent yerleştirilmesi ağrı, enfeksiyon ve alt üriner sistem semptomları nedeniyle hastaların hayat kalitesini düşürmektedir (5,6). Ayrıca stentle ilişkili nadir komplikasyonlar olan stentin enkrustasyonu ve taşlaşması ve buna bağlı olarak üst ve alt üriner sistem enfeksiyonları görülebil-mektedir (7). Bu nadir komplikasyonlar nedeni ile daha invazif tedaviler gerekebilir ve sonuçta da ağır komplikasyonlar meydana gelebilir (8,9). Stentlerin enkrustasyonu kabaca 4. Haftada %15, 3 ayda %75 oranında meydana gelir (10). Stentin maliyeti ve çıkarılması için gerekli olan sistoskopi operasyonu da hasta bakım masraflarını arttırmaktadır.Ureteroskopi son zamanlarda daha ince kalibrasyondaki aletler ile uygulanmakta ve daha iyi litotriptörler ile (Holmium lazer gibi) taş kırılmaktadır. Böylece iatrojenik travmalar daha az görülmekte ve üreteral dilatasyona daha az ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle günümüzde üreteros-kopi sonrası rutin stent yerleştirilmesi daha fazla sorgulanır hale gelmiştir (1,11). EAU klavuzunun son güncellemesine göre komplikasyonsuz bir üreteroskopi sonrası rutin stent yerleştirilmesi gerekmemektedir (öneri derecesi A ve kanıt derecesi 1a). Tartışılması Gereken NoktalarPostoperatif oluşabilecek komplikasyonları önlemek amacı ile üreteroskopik litotripsi ve balon dilatasyonu sonrası stent takılması genelde kabul gören bir işlemdir. Buradaki amaç üreteral geçişi açık tutmaktır (2,3). Daha küçük kalibredeki üreteroskopların kullanılması ile üretere girmek ve üreter boyunca seyretmek daha kolay olmaktadır. Ayrıca balon dilatasyonuna nadiren ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun yanında daha iyi litotriptörlerin kullanılması ile taşlar daha küçük parçalara ayrılmaktadır. Bu nedenle postoperatif rutin olarak stent yerleştirilmesi sorgulanmaktadır.Joshi ve ark.'ları üreteral stente bağlı hasta morbiditesinin önemli bir problem olduğunu ve bunun ayrıntılı bir şekilde araştırılması gerektiğini söylemektedirler (12). Üreteral stentlerin hayat kalitesini düşürdüğünü ve günlük yaşamı etkileyebilecek düzeyde ağrı (%80), üriner semptomlar (%73), çalışma gücünün kaybına (%58) yol açtıklarını saptamışlar-dır. Sonuç olarak stentlerin fiziksel ve psikolojik sağlığı etkilediği; fonksiyonel kapasite ve çalışma performansına negatif etkisi olduğu raporlanmıştır (5,12). Diğer taraftan El Harrech ve ark'ları, üreteroskopi yapılan 117 hastayı aldı...