Uluslararası Spor Organizasyonlarında Gönüllü Motivasyonu ile Serbest Zaman Doyum Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; uluslararası spor organizasyonlarında görev alan gönüllülerin motivasyon faktörleri ile serbest zaman doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin karşılaştırılması ve farklı demografik değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırmanın örneklem grubunu ise, uluslararası spor organizasyonlarına katılan ve amaçlı örneklem yoluyla belirlenen; 99 kadın 168 erkek olmak üzere, toplam 267 (Ortyaş=24.00 ±7.299) spor gönüllüsü bireyden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama amacıyla demografik bilgi formu, Uluslararası Spor Organizasyonları İçin Gönüllü Motivasyonları Ölçeği ve Serbest Zaman Doyum Ölçeği kısa formu kullanılmıştır. Elde edilen verilere tanımlayıcı istatistik, Bağımsız Örneklemler İçin T-Testi, Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA), Pearson Korelasyon ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizleri uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre uluslararası spor organizasyonlarında gönüllülük faaliyetlerine katılım gösteren bireylerin genel gönüllülük motivasyonu ile serbest zaman doyum düzeyleri arasında pozitif yönde, orta düzeyde ilişki tespit edilmiştir (r=.431, p<.05). Çalışma sonuçları ve literatür ile birlikte, motivasyon ve serbest zaman yaklaşımları da göz önüne alındığında; uluslararası spor organizasyonlarında görev alan gönüllülerin serbest zaman doyumu ve motivasyon faktörleri arasında güçlü bir bağ olduğu ifade edilebileceği gibi yapılan bu çalışmanın literatüre önemli katkıları olacağı düşünülmektedir.

Examination of Volunteer Participation Motivations in International Sports Organizations: Descriptive Research

“…tarafından Mersin'de yapılan araştırmada, spor sevgisi, kariyer yönelimi, kişisel gelişim alt boyutlarında kadınlar lehine, Er ve Güzel Gürbüz tarafından İstanbul'da gerçekleşen dört farklı organizasyonu içerecek şekilde yürütülen araştırmada ise sadece değerlerin ifadesi alt boyutunda kadınlar lehine anlamlı farklılık tespit edilmiştir. 18,22 Okada ve ark. ise yedi ülkeyi (Finlandiya, Gana, Hindistan, Japonya, İsviçre, Tanzanya, Amerika Birleşik Devletleri) içeren araştırmalarında cinsiyet değişkeninin gönüllülük motivasyonunda bir farklılık oluşturmadığı sonucuna ulaşmıştır.…”

“…32 Er ve Güzel Gürbüz gönüllülüğe katılım motivasyonlarına dair bulgularında, değerlerin ifadesi alt boyutu başta olmak üzere sırasıyla, spor sevgisi, vatanseverlik ve kişilerarası ilişkiler alt boyutlarının önemli güdüleyiciler olduğunu; kariyer yönlendirme ve dışsal ödüller alt boyutlarının ise daha düşük seviyede güdüleyiciler olduğunu belirtmişlerdir. 18 Bu araştırmaya göre dışsal ödüller alt boyutu dışında elde edilen ortalamaların oldukça yüksek çıktığı, alt boyutların spor sevgisi başta olmak üzere değerlerin ifadesi, kariyer yönlendirme, vatanseverlik, kişilerarası ilişkiler ve dışsal ödüller olarak sıralandığı görülmüştür. Dolayısıyla bulgularımız Er ve Güzel Gürbüz'ün araştırması ile çok daha fazla benzerlik göstermektedir.…”

“…tarafından 2002 yılında yapılan araştırmada, gönüllüleri marjinal ve kariyer olarak iki grupta değerlendirse de gönüllülük gerçekleştiren kişilerin zaman içinde motivasyonlarında değişiklik olabileceğinin unutulmaması gerektiğini de belirtmişlerdir. 18,33 Bu da 10 yıl önceki bir araştırmaya kıyasla farklı motivasyonel boyutların ön plana çıkmasını açıklamaktadır. Buna ek olarak, farklı araştırmalarda spor organizasyonları için gönüllü olan kişilerin spor sevgisi alt boyutundan yüksek oranda güdülendiğinin tespit edilmesi, sporla ilgili gönüllüğün belli bir gruba hitap ettiğini, bu grup dışından çok az sayıda kişinin sporda gönüllülüğe çekilebildiğini göstermektedir.…”

Bağlılık Olarak Gönüllülük Yükümlülüğü Ölçeği ve Görev Olarak Gönüllülük Yükümlülüğü Ölçeği’nin Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

“…değerden düşük olan maddeler faktör analizine geçilmeden önce ölçekten elemine edilerek faktör analizi yapılmıştır. Gürbüz, 2021). Ancak gönüllülük kavramında değinilen özgür seçim ve zorlanma hissi olmaması durumunun aksine (Ardahan, 2015;Rojek, 2005:23;Cuskelly, Hoye ve Auld, 2006:5;Van Til, 1988;Henderson, 1984), gönüllülüğün yükümlülük hissine de sahip olabileceğini gösteren çalışmalar da bulunmaktadır (Stebbins, 1996;Cnaan, Handy ve Wadsworth, 1996;Holmes, Smith ve Locktone-Binney, 2010).…”

The Relationship Between Leisure Time Satisfaction and Quality of Life: The Case of Manisa Mental Health and Diseases Hospital

“…,Ardahan ve Lapa (2010),Gümüş ve ark. (2014),Yaşartürk ve Cengiz (2020) ileEr (2020) tarafından yapılan çalışmalarda da benzer şekilde cinsiyet ile serbest zaman doyum düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesinde çalışanların serbest zaman etkinliklerine katılım gösteren bireylerin, cinsiyet değişkeni açısından serbest zaman doyum düzeylerinde anlamlı bir farklılık olduğu düşünülse de böyle bir fark tespit edilmemiştir.…”