Türki̇ye Ekonomi̇si̇nde Paranin Dolaşim Hizi İle Büyüme Arasindaki̇ İli̇şki̇

Abstract

İktisatçılar arasında her ne kadar ortak bir görüş birliği olmasa da paranın dolaşım hızı, bir ekonominin genel sağlığını ve dinamiğini ölçmek için bir ölçüt olarak kullanılmaktadır. Bazı iktisatçılar, para arzındaki herhangi bir değişikliğin paranın dolaşım hızı ve enflasyonu doğrudan etkileyebileceğini iddia ederken bazıları, para arzı ve paranın dolaşım hızı arasındaki bağlantının oldukça zayıf olduğunu savunmaktadır. Bu çalışmanın motivasyonu, paranın dolaşım hızının makroekonomik performans ölçütü olan Reel GSYİH’yi nasıl etkilediği ve makroekonomik performans ölçütleri olarak belirlenen değişkenlerin paranın dolaşım hızını nasıl etkilediği sorusudur. Ekonometrik analizde bu sorunun cevabı aranmıştır. Türkiye ekonomisi için 2006–2019 yılları arasında üçer aylık verilerle dört değişken elde edilmiştir. Bunlar Reel GSYİH, Enflasyon, M1 para arzı ve dolaşımdaki paranın dolaşım hızı olan V1’dir. Reel GSYİH’nin bağımlı değişken olarak yer aldığı ve paranın dolaşım hızının bağımsız değişken olarak seçildiği model sonucuna göre; Reel GSYİH ile paranın dolaşım hızı arasında aynı yönde pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Makroekonomik performans için seçilen değişkenlerin bağımsız olarak ve paranın dolaşım hızının bağımlı değişken olarak alındığı modelin sonucuna göre; Reel GSYİH ile paranın dolaşım hızı arasında aynı yönde pozitif bir ilişki vardır. Enflasyon değişkeni ve dolaşım hızı arasında aynı yönde pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. M1 para arzı ile dolaşım hızı arasında ters yönde negatif bir ilişki bulunmaktadır.