Türkiye’deki Haber Ajanslarında Özel Gereksinimli Bireylerin Başarılarına Yönelik Yapılan Haberlerin İncelenmesi

Abstract

Giriş: Medyada özel gereksinimli bireylerle ilgili birçok haber yapıldığı görülmektedir. Yapılan bu haberlerin olumlu yönde olması insanların özel gereksinimli bireylere yönelik tutum ve davranışlarını pozitif yönde değiştirebilir. Bu nedenle bu çalışmayla özel gereksinimli bireylere yönelik olumsuz tutumların ve düşünce yapılarının değiştirilmesi amacıyla özel gereksinimli bireylerin başarılarına yönelik Türkiye’de ulusal haber ajanslarında yayınlanmış olan haberlerin doküman analizi yöntemiyle incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak, Türkiye’de en fazla yayın ağına sahip Anadolu Ajans, Demirören Haber Ajansı ve İhlas Haber Ajansı haber ajanslarından 2010-2022 yılları arasında yayınlanan ve özel gereksinimli bireylerin başarılarını konu alan haberler içerik analizi ile analiz edilmiş ve kategorilere ayrılarak detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu çalışmada Anadolu Ajansı’ndan 259, Demirören Haber Ajansı’ndan 311 ve İhlas Haber Ajansı’ndan 66 haber incelenmiştir. Haberler, haber ajansı, haber türü, yayınlandığı ülke, konu olan özel gereksinimli bireyin cinsiyeti, özel gereksinim türü, özel gereksinimli bireyi destekleyen kurum, özel gereksinimli bireyin başarı türü, özel gereksinimli bireylerin ilham kaynağı başlıklarında değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırma bulgularında elde edilen sonuçlara göre, Türkiye’de ulusal haber ajanslarında özel gereksinimli bireylerin başarılarını konu alan oldukça fazla haberin yayınlandığı, bu başarıların eğitim, iş, sanat, spor ve sosyal sorumluluk kategorilerinde toplandığı, spor alanındaki başarılara diğer alanlara göre daha fazla haberde yer verildiği tespit edilmiştir. Tartışma: Medyada olumsuz haberlerin daha çok bilindiği ve görünürlüğünün yüksek olduğu tespit edilmiş ve özel gereksinimli bireylerin başarılarının olduğu haberlerin incelenilmesine karar verilmiştir. Bu çalışmada özel gereksinimli bireylerin başarılarına aslında ulusal haber ajanslarında sıkça yer verildiği belirlenmiştir. Bu çalışma kapsamında incelenen haberler, özel gereksinimin olumlu bir biçimde medya yayın organlarında temsil edildiğinin önemli bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Ulusal haber ajanslarında yayınlanan haberler özel gereksinimli bireylerin eğitim, iş, sanat, spor ve sosyal sorumluluk alanlarında birçok başarısı olduğunu ortaya çıkarmaktadır. İleride yapılacak çalışmalarda farklı haber ajanslarında tarama yapılması ya da farklı anahtar kelime kullanarak tarama yapılması önerilebilir.