Türkiye’deki Coğrafi İşaretli Yiyecek-İçecek Ürünlerinin Analizi

Abstract

Coğrafi işaretler, bir ürünün benzerlerinden farklı olarak sahip olduğu kalite, tanınırlık ve diğer karakteristik özelliklerini ait olduğu coğrafi bölgeye atfeden, ürünün menşei bölge ile ilişkisini ve standartlarını ortaya koyan işaretlerdir. Başka bir ifadeyle yöreye özgü yiyecekleri koruyan bir tescil sistemidir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin coğrafi işaret tescilline sahip yöresel gastronomi ürünlerinin tespit edilerek incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Türk Patent ve Marka Kurumunun web sitesinde kayıtlı gastronomi ürünleri, içerik analizi ile incelenmiştir. Türkiye’de coğrafi işaret tesciline sahip 823 gastronomi ürününün bulunduğu tespit edilmiştir. Ürünler sınıflandırılarak 15 farklı yemek kategorisi belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda Gaziantep ilinin Türkiye’de coğrafi işaretli ürünler sıralamasında 69 ürün ile ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Konya ili 43 ürün ile ikinci sırada, Şanlıurfa ili ise 32 ürün ile üçüncü sırada yer almaktadır. Araştırmanın Türkiye’de gastronomi alanında yoğunlaşılan coğrafi işaretli yemek kategorilerini sunması ve Türkiye’deki coğrafi işaretli gastronomi ürünlerini bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirmesi bakımından literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The Effect of Antep Baklava Registered with Geographical Indication on Tourism Destination Promotion

“…Bu doğrultuda yapılan literatür araştırmasında Türkiye'nin Avrupa Birliği'nden aldığı ilk coğrafi işaretli ürün olan Antep baklavası ile destinasyon tanıtımı arasındaki ilişkiyi konu alan herhangi bir çalışmaya ulaşılamamıştır. Yapılan araştırmaların ise ağırlıklı olarak coğrafi işaretli ürün ve yiyecekler ile turizm ve gastronomi arasındaki ilişkilere (Celep ve Akdemir, 2022; Ercan ve Bayesen, 2022; Doğukan ve Yurduseven, 2021; Eren ve Sezgin, 2022; Usta ve Şengül, 2022;Köşker, 2022;Canbolat ve Çakıroğlu, 2020;Savaşkan ve Kıngır, 2020;Şimşek, 2020;Şimşek ve Güleç, 2020;Saatcı, 2019;Hazarhun ve Tepeci, 2018;Suna ve Uçuk, 2018;Kantaroğlu ve Demirbaş, 2018;Yazıcıoğlu vd., 2019;Polat, 2017;Üzümcü vd., 2017) odaklandığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte söz konusu araştırmalarda Antep baklavası gibi coğrafi işaretli ürünlerin ekonomiye dayalı faydalarının somut anlamda neler olduğu büyük ölçüde ortaya konulamamıştır.…”