Türkiye’deki çeviri konulu tezler üzerine tematik bir inceleme (1985-2020)

Abstract

Bu çalışmada, 1985-2020 yılları arasında Türkiye'de gerçekleştirilen çeviri konulu lisansüstü tezlerin tematik bir incelemesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmanın derlem (korpus)'ini oluşturmak için Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında arşivlenen lisansüstü tezlere arayüzdeki Gelişmiş Tarama seçeneğinden herhangi bir filtreleme yapmaksızın Çeviri anahtar kelimesiyle ulaşılmıştır. Yapılan tarama sonucunda 656'sı yüksek lisans, 157'si doktora ve 1'i sanatta yeterlilik olmak üzere toplamda 814 teze ulaşılarak araştırmanın derlemi oluşturulmuştur.Ardından tezler doküman incelemesi tekniğiyle araştırma konularına (temalarına) ve anahtar kelimelerine göre sınıflandırılarak nicel bir çözümleme yapılmıştır. Çözümlemeler neticesinde tezlerin, araştırma konusu (teması) bakımından ağırlıklı olarak çeviri kitap, metin ya da karşılaştırmalı çeviri çalışmaları üzerine yoğunlaştığı görülmektedir. Ayrıca sayıca az olmakla birlikte disiplinlerarası çeviri incelemeleri üzerine de tezler yapıldığı ve bu tezlerin de temaları bakımından çeşitlilik gösterdiği gözlenmektedir. Diğer yandan, teorik çeviri incelemeleri bağlamında çok az sayıda tezin yazıldığı dikkat çekerken, sözlü çeviri çalışmalarına değin tezlerin ise yok denecek kadar az olduğu belirlenmiştir.

Analysis of postgraduate theses in the department of French language education

“…Literatüre bakıldığında son yıllarda müzikten matematiğe, turizmden psikolojiye çeşitli alanlarda lisansüstü çalışmaların incelendiği saptanmıştır (Güven & Özçelik, 2017;Kazu & Hüseyin, 2019;Tayfun, Ülker, Gökçe, Kösreli, 2020;Özkan & Şenyurt, 2017;Tengilimoğlu, Sürücü & Durmaz, 2018;Tereci & Bindak, 2019;Tosun Sümer & Güven, 2018). Fransızca alanındaki akademik çalışmalar ise Kartal (2011;2012;2017) tarafından incelenmiş, benzer şekilde Çalışkan ve Kartal (2021a;2021b) ortak çalışmalarında, 1985-2020 yılları arasında Türkiye'de gerçekleştirilen çeviri konulu lisansüstü tezleri bibliyometrik ve tematik açıdan ele alıp bu alandaki çalışmaların araştırma eğilimlerini belirlemeyi amaçlamışlardır. Bu çalışmada ise özellikle Fransızca öğretimini geliştirmek adına, ülkemizde yapılan lisansüstü çalışmalara odaklanılmıştır.…”