Türkiye’de Zihin Haritası Tekniğine İlişkin Yapılan Çalışmaların İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 2004-2022 yılları arasında zihin haritası tekniğine ilişkin yapılan bilimsel çalışmaların detaylı bir şekilde incelenmesidir. Bu hedefe yönelik olarak 2004-2022 yıllarında Türkiye’de yapılan, Google Scholar, YÖK Tez Arama, YÖK Akademik Ulakbim TR Dizin, Dergipark ve Proquest veri tabanlarında indekslenen yüksek lisans ve doktora tezleri ve makaleler taranmıştır. Araştırmada, çok boyutlu ve derinlemesine bilgi elde etmek amaçlandığı için araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden bir olan doküman incelemesi kullanılmıştır. İncelenen araştırmalar; türü, yılı, yöntem ve deseni, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri, örneklem büyüklüğü, çalışma grubu, amacı, konusu ve anahtar kelimeler bağlamında 10 tema altında analiz edilmiştir. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi tercih edilmiş ve toplamda 100 yayın incelenmiştir. Bu yayınlar çalışmanın örneklem grubunu oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak içerik analizi formu kullanılmış ve veriler içerik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden frekans ve yüzde kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulguların sunumunda çalışma kodları, yüzde, frekans, grafik ve tablolar kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, araştırmaların en çok makale türünde ve sırasıyla 2022, 2012, 2019 ve 2020 yıllarında daha çok yapıldığı görülmüştür. Çalışmalarda daha çok nicel yöntemlerin tercih edildiği görülmektedir. Genellikle başarı testleri, görüşme formları ve tutum ölçeklerinin veri toplama aracı olarak kullanıldığı veri analizi yöntemi olarak daha çok nicel kestirimsel analiz yöntemlerinden t-testi kullanıldığı, örneklem büyüklüğünün ise genellikle 0-50 aralığında olduğu ve ortaokul öğrencileri ile daha çok çalışıldığı görülmektedir. Çalışmaların çoğunda öğrenci görüşlerinden yararlanıldığı bunun yanı sıra akademik başarıyı ve tutumu tespit etmeyi amaçladığı, çalışmaların çoğunun sosyal bilimler, fen bilimleri matematik ve Türkçe derslerinde yapıldığı, anahtar kelime olarak ise en çok zihin haritası/zihin haritalama tekniğinin geçtiği tespit edilmiştir.