Türkiye’ de Tüm Sektörlere Ait 2018 Yılı İş Kazalarının ve Kaza Sonucu Yaşam Kaybının Kazazede Yaşı Bakımından Değerlendirilmesi

Abstract

Öz Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi son dönemde ülkemizde de emeklilik yaşı artmıştır. Emeklilik yaşındaki bu artış beraberinde tüm sektörlerde ileri yaştaki çalışan sayısının artmasına neden olmuştur. Yaşlılıkla birlikte insan fizyolojisinin olumsuz yönde değiştiği ve bu çalışanların çalışma ortamından olumsuz şekilde etkilendikleri bilinen bir gerçektir. Yaştaki değişimin çalışanların sağlık ve güvenliklerini etkileyip etkilemediğinin ortaya konmasının yanı sıra yaş bakımından riskli gruplara yönelik koruyucu önlemlerin de çeşitlendirilmesi gerekliliği gündeme alınmalıdır. Bu çalışmada iş kaza oranını ve iş kazasına bağlı ölüm oranını, kazazedenin yaşının etkileyip etkilemediği araştırılmıştır. Bu amaçla 2018 yılında Türkiye'deki tüm sektörlerde 4/a kapsamında sigortalı görünen 14.229.170 çalışanın durumu Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) istatistik verileri kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada Pearson Ki-Kare İlişki Analizi kullanılmıştır. Çalışanlara ait sosyo-demografik bir değişken olan yaşın, kaza geçirip geçirmeme durumunu ve iş kazası sonrasındaki yaşam kaybı durumunu etkilediği belirlenmiştir. Özellikle yaşı 14-19 kategorisinde bulunan genç çalışanların iş kazası geçirme oranının oldukça yüksek olduğu tespit edilmiş ancak geçirdiği iş kazası sonrası yaşam kaybının beklenenden daha düşük olduğu görülmüştür. Yaşı 20-29 kategorisinde bulunan çalışanların, yaşı 14-19 kategorisinde bulunan çalışanlarla benzer özellikler gösterdiği saptanmıştır. Yaşı 30-39 kategorisinde bulunan çalışanların iş kazası geçirme oranının ve iş kazası sonrası yaşam kaybının diğer gruplara göre daha düşük olduğu görülmüştür. Yaşı 50 ve üzerinde bulunan kazazedelerin ise iş kazası geçirme oranları ile iş kazası sonrası yaşam kayıplarının çok yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda yüksek risk altındaki grubun 50 yaş ve üzeri çalışanlar olduğu özellikle de 60 yaş ve üzeri olan çalışanlarda bu riskin daha da arttığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu çalışma sonucunda ileri yaş çalışanlarını etkileyecek riskin büyüklüğüne dikkat çekilerek devlet, işveren ve akademisyenlere tavsiyelerde bulunulmuştur.