Türkiye’de Satın Alma Gücü Paritesi Teorisinin Güçlü ve Zayıf Formda Geçerliliği: ARDL ve Birim Kök Testlerinden Kanıtlar

Abstract

İktisat ve uluslararası finans yazınında, iki veya daha fazla para biriminin değerlerini karşılaştırmak için çokça atıf alan yaklaşımlardan biri satın alma gücü paritesi (SAGP) teorisidir. Bu çalışma, Türkiye’de SAGP teorisinin uzun dönemde geçerliliğini, güçlü ve zayıf formda olmak üzere iki açıdan sınamak amacıyla yapılmıştır. 1994:1-2023:10 dönemi aylık verilerinin kullanıldığı bu çalışmada SAGP teorisinin güçlü formda sınanması için Genişletilmiş Dickey-Fuller (ADF) ve Kesirli Frekanslı Fourier ADF birim kök testleri kullanılmıştır. SAGP teorisinin geçerliliği zayıf formda sınanırken ise ARDL Sınır Testi analiz aracı olarak kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre Türkiye’de söz konusu dönemde, SAGP teorisinin hem güçlü hem de zayıf formda geçerli olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen ampirik bulgular Türkiye ekonomisinde nominal döviz kurları ile ulusal ve uluslararası göreli fiyat seviyeleri arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığını göstermiştir. Buna göre 1980 sonrası dönemde dışa açılma ve ekonomik entegrasyon sürecine giren Türkiye ekonomisi, parasal iktisat bağlamında uluslararasılaşma sürecini tamamlamış ve küresel ekonomik sisteme entegre olmuştur.