Türkiye'de öğrenme analitikleri kullanılarak yapılan tezlerin sistematik incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de öğrenme analitiği kullanılarak yapılan tezleri incelemektir. Bu amaçla anahtar kelimeleri arasında “Öğrenme analitiği” veya “Öğrenme analitikleri” bulunan ve Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezinde yayımlanan tezler araştırılmış, 2014 - Haziran 2022 tarihleri arasında yayımlanan 11 doktora ve 10 yüksek lisans tezi incelemeye tabi tutulmuştur. Analiz için içerik analizi yöntemi tercih edilmiştir. Tezlerin amaçları, araştırma yöntemi, veri toplama araçları, veri analiz yaklaşımları, katılımcıları/örneklemi ve anahtar kelimeleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda öğrenme analitiği kullanılarak yapılan tezlerin (1) akademik ilerlemeyi tahmin etme ve başarıyı etkileyen unsurları belirleme, (2) öğrenci davranışlarını analiz etme ve (3) geliştirilen izleme sistemlerinin kullanışlılığını tespit etmeyi amaçladığı görülmüştür. Tezlerde araştırma yöntemi olarak nicel (n=10) ve karma yöntemler (n=11) tercih edilmiş, sadece nitel yöntemlerin tercih edildiği çalışmaya rastlanmamıştır. Çoğunlukla öğrenme yönetim sistemleri olmakla beraber anketlerin, ölçeklerin, görüşmelerin, gözlemlerin ve başarı testlerinin veri toplama aracı olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Verilerin analizi için hipotez testlerinin, makine öğrenmesi algoritmalarının, içerik analizlerinin ve betimsel istatistik analizlerin yapıldığı belirlenmiştir. Tezlerin örneklemleri büyük çoğunlukla yüksek öğrenim öğrencilerinden oluşmaktadır. İncelenen tezlerde toplam 72 farklı anahtar kelime 108 defa kullanılmıştır. Tezlerin belirlenmesi için kullanılan “öğrenme analitiği / öğrenme analitikleri” dışında en sık kullanılan anahtar kelimeler “eğitsel veri madenciliği”, “açık ve uzaktan öğrenme”, “çevrimiçi öğrenme ortamları”, “öğrenme yönetim sistemleri” ve “öz düzenlemeli öğrenme” olarak belirlenmiştir. Türkiye’de öğrenme analitiği alanında yapılan lisansüstü tezlere dair bilgi sahibi olunması sağlanmıştır.