Türki̇ye’de Li̇derli̇k Alanindaki̇ Doktora Tezleri̇ni̇n Bi̇lgi̇ Üreti̇mi̇ Açisindan Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Abstract

Lisansüstü eğitim ile doğru bilginin üretimi, eleştirel ve sorgulayıcı yaklaşımın kullanımı, farklı alanlarda mevcut problemlere çözüm bulunması gibi kazanımlar hedeflenmektedir. Eğitimin belirtilen amaçlarına ulaşmasında özgün akademik bilginin en önemli kaynakları arasında doktora tezleri bulunmaktadır. Yapılan bu çalışmada da Türkiye'de liderlik alanında tamamlanmış doktora tezlerinde bilginin üretilmesi konusunda bir değerlendirme yapmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda son beş yılda Türkiye'de tamamlanmış eğitim yönetimi doktora tezlerine yönelik doküman analizi yapılmıştır. Çalışma materyali olarak 26 doktora tezi seçilmiştir. Çalışma bulgularına göre; doktora tezlerinde liderlik konusunun genel olarak ele alındığı, tezlerde kullanılan değişkenlerin birçoğunun yönetsel kuramlardan oluştuğu, bağımsız değişkenler arasında en fazla cinsiyet ve eğitim değişkenlerinin tercih edildiği belirlenmiştir. Yöntemsel bulgular incelendiğinde; doktora tezlerinin yarısında nicel araştırma yönteminin, daha sonra karma yöntemin kullanıldığı belirlenmiştir. Bilgi üretimine yönelik olarak ise, doktora tezlerinde model geliştirmeye az yer verildiği, kavram veya kuram geliştirmeye ilişkin hiç çalışmanın olmadığı tespit edilmiştir. Tezlerde üretilen bilginin en çok okul yöneticileri ve akademisyenler için üretildiği görülmüştür. Son olarak üretilen bilginin bilimsel işlevine göre, doktora tezlerinin tümünün durum tespitine ve açıklamaya yönelik olduğu, bazı araştırmalarda korelasyon ve yordamanın incelendiği, kontrol işlevine ise neredeyse hiç yer verilmediği belirlenmiştir.