Türkiye’de Kredi Kartı Kullanımının, Para Politikasındaki Rolü ve Etkileri

Abstract

In this study, the role and effect of credit card usage which has increased by the years in terms of volume of credit card transactions and number of users through the monetary transmission policy is investigated. The monetary transmission policy which is used by central banks to reach the inflation and financial stability targets through money policy tools is discussed recently. Credit cards usage which belongs to credit channel in the monetary transmission mechanism, is deployed to see effects on monetary policy and the relationship between the economic growth, inflation and interest rates variables are analyzed by using VAR (Vector Autoregression) model for monthly data over the period 2005-2014 in Turkish economy. Keywords: Monetary Policy, Credit Cards, VAR Analysis. JEL Classification Codes : C32, E44, E50. ÖzBu çalışmada Türkiye'de yıllar itibari ile artan işlem hacmi ve kullanıcı sayısına sahip kredi kartlarının parasal aktarım mekanizması aracılığı ile para politikasındaki rolü ve etkisi araştırılmaktadır. Merkez bankasının enflasyon ve finansal istikrar hedefine ulaşmakta kullandığı para politikası araçları ile ekonomiyi hangi kanallardan ve nasıl etkileyeceği hususlarını içeren "parasal aktarım mekanizmaları " son dönemde sıkça tartışılmaktadır. Parasal aktarım mekanizmalarından kredi kanalı içerisinde yer alan kredi kartı kullanımının, VAR (Vektör Otoregresif) modeli kullanılarak; para politikasına etkileri ile büyüme, enflasyon ve faiz oranı gibi değişkenlerle arasındaki ilişki, Türkiye ekonomisi için 2005-2014 yıllarına ait aylık veriler aracılığıyla incelenmiştir.

Türkiye’de Banka ve Kredi Kartı Harcamalarının Reel Döviz Kuru Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi ve Toda-Yamamoto Nedensellik Testi

“…MARS yöntemini kullandıkları çalışmalarında kredi kartı kullanımı ile işsizlik oranı arasında negatif ilişki tespit etmiş ve faiz oranlarının yüksek olduğu dönemlerde kredi kartı kullanımının arttığını bulmuşlardır. Kabaklarlı (2015), Türkiye'de 2005-2014 yıllarına ait aylık verileri kullanarak kredi kartı kullanımının parasal aktarım mekanizması aracılığıyla para politikasındaki rolü ve etkisi ile büyüme, enflasyon, faiz oranı gibi değişkenlerle arasındaki ilişkiyi VAR modeli ile analiz etmiştir. Varyans ayrıştırması sonucunda, kredi kartı kullanım tutarının öngörü hata varyansı içinde en büyük paya sahip olan değişkenlerin, kendisinden sonra, enflasyon ve reel faiz olduğunu, para arzı ve sanayi üretim endeksinin ise düşük paya sahip olduğunu bulmuştur.…”

The Effects of Economic Indicators and Money Supply on Individual Credit Card Usage in Turkey

“…Ayrıca faiz oranları yükseldiğinde kredi kartı kullanımının arttığını raporlamışlardır. Kabarlarlı (2015), yurtiçinde kullanılan kredi kartları ile tüketici fiyat endeksi aylık değişimi %, bankalarca açılan kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranı, sanayi üretim endeksi arasındaki ilişkiyi VAR yöntemini kullanarak 2005-2014 dönemine ilişkin aylık veri setiyle incelemiştir. Etki tepki analizi sonuçlarına göre, kredi kartı kullanımının para arzındaki değişime tepkisi zayıftır.…”

“…Yani nedensellik analizi için KARTKUL serisinin düzey değerleri ve 1 M , SUE , TUFED , ONFA ve DK serilerinin birinci fark değerleri kullanılmıştır. Mazibaş ve Tuna (2017) ,Kabarlarlı (2015),Uzgören vd. (2007),Yılmazkuday (2010) tarafından bulunan sonuçlarla paralellik göstermektedir.…”

“…(2007),Yılmazkuday (2010) tarafından bulunan sonuçlarla paralellik göstermektedir. Çalışmada elde edilen tüketici fiyat endeksinden kredi kartı kullanımına doğru tek yönlü nedensellik sonucuKabarlarlı (2015),Uzgören vd. (2007) tarafından elde edilen bulguları desteklemektedir.…”

“…Faiz oranlarından kredi kartı kullanımına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi sonucu Mazibaş ve Tuna (2017),Yüksel vd. (2016),Kabarlarlı (2015) tarafından bulunan sonuçları desteklemektedir. Çalışmada döviz kurlarından kredi kartı kullanımına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi sonucu Balaylar vd.…”