Türkiye’de İntramüsküler Enjeksiyon Uygulaması ile İlgili Yapılmış Lisansüstü Hemşirelik Tezlerinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Türkiye'de intramüsküler enjeksiyon uygulamalarını içeren lisansüstü hemşirelik tezlerinin yayın yılı, türü, amaç, yöntem ve elde edilen sonuçlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada verilerin toplanması Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı ''Hemşirelik, İntramüsküler, İntramüsküler Enjeksiyon'', anahtar kelimeleri ile taranmıştır. Tarama sonunda 1997-2020 yılları arasında Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik alanında konu ile ilgili yapılmış 27 tez belirlenmiştir. Veriler incelediğinde lisansüstü tezlerden 20'sinin yüksek lisans, 7'inin ise doktora düzeyinde yapıldığı görülmüştür. İntramüsküler enjeksiyon uygulaması ile ilgili ilk tezin 1997 yılında yapıldığı tespit edilmiştir. Tezler araştırma türlerine göre incelendiklerinde deneysel (n=14), yarı deneysel (n=10) ve tanımlayıcı (n=3) türde olduğu saptanmıştır. Lisansüstü tezlerin sistematik incelemesinde, tanımlayıcı türde yapılan çalışmaların tamamının yüksek lisans tezlerinden oluştuğu, son yıllarda yapılan doktora tezlerinin daha çok randomize kontrollü olarak deneysel türde yapıldığı saptanmıştır. Yine son yıllarda yapılan tezlerin intramüsküler enjeksiyon ağrısını azaltmaya yönelik nonfarmakolojik yöntem kullanımın etkisini ortaya koyduğu belirlenmiştir. İntramüsküler enjeksiyon uygulamasını konu alan tezlerin sayıca yetersiz olduğu; konuya ilişkin akademik çalışmaların sayısının artmasının diğer araştırmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.

İntramüsküler Enjeksiyon Ağrısını Azaltmaya Yönelik Bölge ve Yöntemler İle İlgili Tezler: Sistematik Bir Derleme

“…Suohu ve arkadaşları tarafından 2020 yılında, 5-10 yaş aralığında 50 çocuk üzerinde yapılan çalışmanın sonucunda, Buzzy aracılığıyla uygulanan soğuk ve titreşimin, lokal anestezik uygulaması sırasında ağrı ve kaygıyı azalttığı bulunmuştur (Suohu ve ark.,2020) (Gürdap, 2020). IM enjeksiyonda ekstremitelerin internal rotasyonu, lokal soğuk uygulama ve ShotBlocker kullanımının enjeksiyon ağrısı ve konfor düzeyi üzerine etkisinin incelendiği tezin sonucuna göre, ShotBlocker kullanımının diğer yöntemlere göre daha etkili bir yöntem olduğu bulunmuştur (Karabey, 2020). Bilge ve ark.…”

“…Derlemeye dahil edilen tezler uygulanan müdahale yönünden değerlendirildiğinde, 4'ü (%25) ShotBlocker'ın IM enjeksiyonlarda oluşan ağrı üzerine etkisini (Çelik, 2012;Aydın, 2015;Tok Aydın, 2019;İnce, 2019) 1'i (%6,25) Buzzy kullanımının ağrı ve hasta memnuniyetine etkisini (Şahin, 2013), 1'i (%6,25) enjeksiyon yapılacak alana manuel basınç uygulamanın IM enjeksiyon ağrısına etkisini (Çelik, 2020), 1'i (%6,25) IM enjeksiyonda aspirasyon işleminin ağrı üzerine etkisini (Baran, 2020), 1'i (%6,25) IM enjeksiyonlarda internal rotasyon, lokal soğuk uygulama ve ShotBlocker'ın ağrı ve konfora etkisini (Karabey, 2020), 1'i (%6,25) enjeksiyon uygulamadan önce müzik dinletmenin ve enjeksiyon alanına uygulanan manuel basıncın ağrı üzerine etkisini (Kant, 2015), 1'i (%6,25) ilacın verildiği bölgenin ve veriliş hızının ağrı üzerine etkisini (Tuğrul, 2011), 1'i (%6,25) ekstremitelerin internal rotasyonunun ve Z yolu tekniğinin ağrı üzerine etkisini (Kara, 2011), 4'ü (%25) IM enjeksiyonlarda ağrı, kanama ve hematom gelişimi açısından DG ve…”