Türkiye’de 2015 ile 2022 yılları arasında meydana gelen orman yangınlarının coğrafi bilgi sistemleri ile zamansal ve mekânsal analizi

Abstract

Öz: Dünyada orman yangınlarının can ve mal kaybına neden olan sosyal, ekonomik ve ekolojik olmak üzere maddi ve manevi birçok sonuçları vardır. Son yıllarda dünya genelinde orman yangınlarında hem sıklık hem de büyüklük açısından önemli bir artış gözlemlenmektedir. Bu nedenle ekolojik düzenin istikrarlı bir şekilde devam etmesi için orman yangınlarının analiz edilmesi ve buna karşı gerekli tedbirlerin alınması son derece önemlidir. Bu bağlamda orman yangınlarının zaman içerisindeki mekânsal dağılımının modellenmesi ve risk faktörü oluşturan bölgelerin incelenmesi kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada Türkiye'de 2015 ile 2022 yılları arasında meydana gelen orman yangınlarının il sınırı seviyesinde mekânsal ve zamansal dağılımı yangının coğrafi konum ve çıkış nedeni arasındaki ilişki dikkate alınarak Coğrafi Bilgi Sistemi ortamında analiz edilmiş ve mekânsal istatistiksel testler (Global Moran's I, AnselinLocal Moran's I ve Getis-Ord Gi*) kullanılarak yıl bazındaki kümelenmeler ortaya konmuştur. Böylece orman yangınlarına yönelik alınması gereken önlemler ve karar vericilere sağlanacak destekler konularında önemli sonuçlar elde edilmiştir.

Google Earth Engine ile Türkiye'de Yanmış Alanların MODIS ve FireCCI51 Küresel Yanmış Alan Uydu Gözlem Verileriyle Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi

“…Uzaktan algılama, uydu kaynaklı sensörler tarafından sağlanan sistematik gözlem özelliğiyle, özellikle küresel ölçekte mevcut yangın rejimlerini belirleme noktasında oldukça etkili bir araçtır. Uydu gözlemlerinin ve uzaktan algılamanın orman yangın bilimi ve yönetimi konusunda kullanılan en belirgin uygulamalarından biri, yanmış alanların analiz edilerek yangın etkilerinin tahmin ve analiz edilmesi üzerinedir (Akyürek, 2023;Demirel & Türk, 2023). Uzaktan algılama teknolojilerinin, dünya çapında geniş alanların düşük maliyetle sistematik olarak izlenmesine yönelik bilgi çıkarımına olanak sağlaması, özellikle son 20 yıllık süreçte yanmış alan bilgilerinin üretilmesini önemli ölçüde kolaylaştırmıştır (Chuvieco vd., 2019a;Katagis & Gitas, 2022).…”