Türkçe Öğretmeni Adaylarının Lisans Düzeyinde Verilen Yabancılara Türkçe Öğretimi (YTÖ) Dersine Yönelik Özyeterlik Algıları

Abstract

ÖzetAraştırmanın amacı, Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü programında yer alan "Yabancılara Türkçe Öğretimi" dersini alan öğretmen adaylarının yabancılara Türkçe öğretimine dair özyeterlik inançlarının belirlenmesidir. Araştırma betimsel nitelikte olup, amaç ve alt amaçları karşılamaya uygun olduğu düşünülen "tarama modeli"nden yararlanılarak gerçekleştirilmiştir. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Türkçe Eğitimi Bölümü "Yabancılara Türkçe Öğretimi" dersini almış olan 3. ve 4.sınıf öğrencileri (276 öğrenci) çalışmanın evrenini, 3. ve 4.sınıf öğrencilerinden 236 öğrenci ise çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Tschannen-Moran ve Woolfolk Hoy tarafından 2001 yılında geliştirilen; öğretmenlerin özyeterlik inançlarına yönelik özyeterlik ölçeğinin Türkçeye adapte edilmiş şekli kullanılmıştır. Ölçek, Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçeye uyarlanmış ve Türkiye'deki dört ildeki altı farklı üniversiteden 628 öğretmen adayının katılımı ile güvenirlik ve geçerliliği test edilmiştir. Söz konusu ölçek, Yabancılara Türkçe Öğretimi dersine uyarlanmış ve 3 farklı uzmanın görüşüne sunulduktan sonra bu çalışmada kullanılmıştır. Bayan öğretmen adayları, yabancılara Türkçe öğretimi konusunda, motivasyon, özyeterlik, ölçme değerlendirme ve yabancı dil öğretim yöntemlerini kullanma boyutlarında, erkek öğretmen adaylarına göre kendilerini daha yeterli görmektedirler. Ayrıca; Yabancılara Türkçe Öğretimi dersini alan 4.sınıf öğretmen adayları yabancı dil öğretiminde kullanılan yöntemler boyutunda, 3.sınıf öğretmen adaylarına göre kendilerini daha yeterli görmektedirler. Anahtar Kelimeler: Özyeterlik, Yabancılara Türkçe Öğretimi, Türkçe Öğretimi Self-Efficacy of Turkish Language Teacher Candidates About the Course of Turkish Teaching to Stangers AbstractThe aim of the study is to assess self-efficacy beliefs of teacher candidates. The population of this study is the students who are taking the course "Turkish Teaching to Strangers" in the Education Faculty of Canakkale Onsekiz Mart Universty. The scale developed by TschannenMoran and Woolfolk Hoy at 2001 was used to collect data. The scale was adapted into Turkish by Capa, Cakıroglu and Sarıkaya. Reliability and validity of the scale was measured with the

Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğretenlerin Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi

“…Öğretmen yetiştirme alanında öğretmen adaylarının (Ekinci, 2013;Demirtaş, Cömert ve Özer, 2011;Şahin, Kurudayıoğlu, Tunçel ve Öztürk, 2013;Yaylı ve Kitiş Çınar, 2015;Ülper ve Bağcı, 2012) ve kurum içindeki öğretmenlerin (Korkut ve Babaoğlan 2012;Saracaloğlu, Karasakaloğlu, Evin Gencel, 2010;Üstüner, Demirtaş, Cömert ve Özer, 2009) (Ekiz, 2013). "Basit Seçkisiz Örnekleme Yöntemi, temsil edici bir örneklem seçiminin geçerli ve en iyi yoludur" (Büyüköztürk, vd., 2014, s. 177 Tablo 5 incelendiğinde deneyim süresi değişkenin Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenlerin öz yeterlik algılarını üç alt boyutta da anlamlı olarak etkilediği görülmektedir.…”

“…Elde edilen bulgular bazı çalışmalarla desteklenmektedir (Ekinci, 2013;Saracaloğlu, Karasakaloğlu ve Evin Gencel, 2010;Üstüner, Demirtaş, Cömert ve Özer,2009). Ancak bazı çalışmalarda kadınlar lehine (Şahin, Kurudayıoğlu, Tunçel ve Öztürk, 2013;Ülper ve Bağcı, 2012) ve erkekler lehine (Demirtaş, Cömert ve Özer, 2011; Korkut ve Babaoğlan 2012) anlamlı düzeyde farklılıklar da görülmektedir. Yaş değişkeninde de Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenlerin öz yeterlik algılarının anlamlı oranda farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir.…”

“…Öğretmen yetiştirme alanında öğretmen adaylarının (Ekinci, 2013;Demirtaş, Cömert ve Özer, 2011;Şahin, Kurudayıoğlu, Tunçel ve Öztürk, 2013;Yaylı ve Kitiş Çınar, 2015;Ülper ve Bağcı, 2012) ve kurum içindeki öğretmenlerin (Korkut ve Babaoğlan 2012;Saracaloğlu, Karasakaloğlu, Evin Gencel, 2010;Üstüner, Demirtaş, Cömert ve Özer, 2009) öz yeterlik algılarının araştırıldığı çalışmalarda öğretmenlerin öz yeterlik algıları ile ilişkisi bulunan ögeler tespit edilmeye çalışılmıştır. Örneğin, Ülper ve Bağcı (2012), çalışmalarında, Türkçe öğretmeni adaylarının öz yeterlik algılarının, başarı notu yüksek olanların lehine anlamlı oranda farklılık gösterdiğini tespit etmişlerdir.…”

“…Yaylı ve Kitiş Çınar (2015), Türkçe öğretmeni adaylarının öz yeterlik algılarını boylamsal bir yöntemle inceledikleri çalışmalarında, Türkçe öğretmeni adaylarının öz yeterlik algılarının genel anlamda ve tüm alt boyutlarda anlamlı bir şekilde yükseldiğini, böylelikle lisans eğitiminin öz yeterlik algısını olumlu yönde etkilediğini tespit etmişlerdir. Şahin, Kurudayıoğlu, Tunçel ve Öztürk (2013), yabancılara Türkçe öğretimi dersini alan öğretmen adaylarının yabancılara Türkçe öğretimine yönelik öz yeterlik algılarını inceledikleri çalışmada 4. sınıf öğrencilerinin yöntem bilgisi değişkenine göre daha yüksek öz yeterlik algısına sahip olduklarını belirlemişlerdir. Bu çalışmalar alınan eğitimin öğretmen adaylarının öz yeterlik algılarını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir.…”

“…Teachers' self-perception that they can deal with the tasks in the teaching process is called selfefficacy. In particular, the self-efficacy perceptions of prospective teachers (Ekinci, 2013, Demirtaş, Cömert and Özer, 2011, Şahin, Kurudayıoğlu, Tunçel and Öztürk, 2013, Yaylı and Kitiş Çınar, 2015, Ülper ve Bağcı, 2012 and in-service teachers (Korkut and Babaoğlan 2012;Saracaloglu, Karasakaloglu, Evin Gencel, 2010;Üstüner, Demirtaş, Cömert and Özer, 2009) have been investigated and the findings have been discussed. It is only recently that research on the qualifications and self-efficacy perceptions of teachers who teach Turkish as a foreign language has started.…”